ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΓΕΡΟΧΡΗΣΤΟΥ
Το στάδιο στην αρχαιότητα πήρε το όνομά του από τη μονάδα μέτρησης «στάδιο». Στην Ολυμπία υπήρχε κτίριο μήκους ενός σταδίου. Το στάδιο είχε καθίσματα στις τρεις πλευρές και για την κατασκευή του έπρεπε να υπάρχει κοιλάδα.
Το πιο γνωστό είναι το Παναθηναϊκό στάδιο που κατασκευάστηκε τον 4ο αι. επί Λυκούργου και ήταν από ασβεστόλιθο.
Το Παναθηναϊκό στάδιο
Το 140μ.Χ. αφαιρέθηκε ο ασβεστόλιθος και αντικαταστάθηκε από μάρμαρο με έξοδα του Ηρώδου του Αττικού. Το Παναθηναϊκό στάδιο ανοικοδομήθηκε το 1896 για τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες. Σήμερα χωράει 70.000 άτομα.
Φωτογραφία από τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων του 1896 στο Παναθηναϊκό στάδιο
Το στάδιο αποτελείται από το «καθαυτό στάδιο», τον στίβο δηλαδή και τις κερκίδες. Έχει μια ευθεία πλευρά όπου βρίσκονται οι αφετηρίες και τις καμπύλες πλευρές που ονομάζονται σφεντόνες.
Το στάδιο υπάρχει στις μεγάλες πόλεις και γίνεται πιο δημοφιλές την Ρωμαϊκή περίοδο οπότε και αλλάζει όνομα και ονομάζεται circus. Εδώ πάντα γίνονται αθλοπαιδιές, κυρίως αγώνες δρόμου και αρματοδρομίες που είναι το πιο δημοφιλές θέαμα.
Το πιο μεγάλο σωζόμενο είναι το circusmaximus στη Ρώμη, χωρητικότητας 250.000 καθημένων θεατών. Κατά τον εορτασμό του millennium χώρεσε 1.000.000 όρθιους θεατές.
Μοντέλο του circus maximus
Το πώς λειτουργούσε το circusmaximusτο ξέρουμε καλά από περιγραφές και απεικονίσεις. Το κυριότερο καινούργιο στοιχείο ήταν η spinaπου βρισκόταν στο κέντρο του στίβου, του σταδίου δηλαδή. Αυτή είχε βωμούς, οβελίσκους και χρησίμευε για να ελέγχουν τον τρόπο που αγωνίζονταν ο πρώτος και οι υπόλοιποι αθλητές που ήταν πίσω του. Για τον έλεγχο λοιπόν υπήρχαν δύο τρόποι: Ο ένας ήταν με δελφίνια και ο άλλος με αυγά. Συγκεκριμένα πάνω στη spinaείχαν μια σειρά χάλκινων δελφινιών σε ψηλά βάθρα και όταν το πρώτο άρμα στις αρματοδρομίες γυρνούσε την πρώτη στροφή, το δελφίνι γύριζε προς τα κάτω. Έτσι έλεγχε και ο διαιτητής τη νομιμότητα του αγωνίσματος. Στον άλλο τρόπο, αυτόν με τα αυγά, υπήρχαν τεράστιες αυγοθήκες για να τις βλέπει ο κόσμος από μακριά και κάθε φορά που ο πρώτος αθλητής συμπλήρωνε ένα γύρο, έβαζαν μέσα στην αυγοθήκη ένα αυγό. Ακόμα με τη spinaεξασφάλιζαν το κυκλικό του αγωνίσματος. Αναλόγως αγωνισμάτων και στροφών υπήρχαν δελφίνια ή αυγά.
Τέλος ένα από τα πιο ωραία circusστη Ρώμη είναι το circusFlaminiusστη PiazzaNavona, (Πιάτσα Ναβόνε).
To circus Flaminius όπωςσώζεταισήμερα
Πηγή: Παραδόσεις του μαθήματος «Κλασσική Αρχαιολογία ΙΙ», Πανεπιστήμιο Κύπρου.
