Το Εθνικό Πάρκο θεσμοθετήθηκε το 2009, με προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ 49Δ/12.02.2009). Καταλαμβάνει έκταση περίπου 820 τετρ. χιλ. που γεωγραφικά απλώνεται στις ορεινές περιοχές, των νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων (Κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Πίνδου).
Στα όρια του περιέχει δύο μεγάλα ορεινά συγκροτήματα: το όρος Λάκμος (ή Περιστέρι) και τα Αθαμανικά όρη (ή Τζουμέρκα).
Συνολικά, στο Εθνικό Πάρκο περιλαμβάνονται:
Τρεις (3) περιοχές ανήκουν στο Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών: «ΦΥΣΗ 2000» (NATURA 2000) με κωδικό (GR2130007, GR2110002 και GR2130013). Από αυτές οι περιοχές «Όρος Λάκμος (Περιστέρι) (GR 2130007)» και « Όρη Αθαμάνων (Νεράϊδα) (GR 2110002)», περιλαμβάνονται εξ ολοκλήρου στην έκταση του Εθνικού Πάρκου, ενώ η περιοχή «Ευρύτερη περιοχή Αθαμανικών Ορέων (Νεράϊδα) (GR 2130013)», κατά το μεγαλύτερο τμήμα της.
Επίσης στο Εθνικό Πάρκο περιλαμβάνονται :
Δύο (2) σημαντικές περιοχές για τα πουλιά (IBA)-(ΣΠΠΕ) με τις εξής ονομασίες και κωδικούς: «Όρη Αθαμανικά (Κωδ. 079)» & «Όρος Περιστέρι (Κωδ. 069)»,
Πέντε (5) Καταφύγια Άγριας Ζωής (ΚΑΖ), τα οποία είναι α) «Χαράδρα Αράχθου» με έκταση 2.733 εκτάρια, β) Ανατολικών Τζουμέρκων με έκταση 1.430 εκτάρια, γ) Θεοδωριάνων με 413 εκτάρια, δ) Βουργαρελίου με 1.000 εκτάρια και ε) Κούτσουρου-Τζακούτας-Μνήματα με 1.927,8 εκτάρια.
Πέντε (5) συνολικά παραδοσιακοί οικισμοί, οι οποίοι είναι οι εξής: Συρράκο, Καλαρρύτες, Ραφταναίοι, Χαλίκι, Ανθούσα (594/Δ/13.11.78),
Δύο (2) Οικισμοί Ειδικής Κρατικής Προστασίας και Τόποι Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, οι οποίοι είναι οι Καλαρρύτες και το Συρράκο (ΦΕΚ: 929Β/ 5.9.75),
Πλήθος κηρυγμένων μνημείων (συνολικά 139): Κλασσικά, Βυζαντινά και Νεότερα,
Δύο Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, τα οποία είναι τα εξής: «Στενά Αράχθου» κωδικός: AT3011038 και «Φαράγγι ποταμού Χρούσια- Συρράκο- Καλαρρύτες» κωδικός: AT3010045.
Το ισχυρό ανάγλυφο, οι μεγάλες υψομετρικές διαφορές (144μ.-2.429μ.) και η έντονη παρουσία του υδάτινου στοιχείου, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός πολυποίκιλου μωσαϊκού βιοτόπων. Στα διαφορετικά ενδιαιτήματα φύονται πολλά σπάνια ή και ενδημικά είδη φυτών. Στα χερσαία οικοσυστήματα της περιοχής έχουν καταγραφεί 17 τύποι οικοτόπων και 30 τύποι και υποτύποι υδάτινων οικοτόπων. Στις απότομες κορυφές (Στρογγούλα, Καταφίδι, Κακαρδίτσα, Περιστέρι), στο εξαιρετικής βιοποικιλότητας Δάσους της Μπάντζας Συρράκου, στο μεικτό δάσος πεύκης και ελάτης των Ποτιστικών, Πραμάντων, Ματσουκίου, Βουργαρελίου, στο μεικτό δάσος Χαλικίου-Ανηλίου, στη χαράδρα Αράχθου, στους ποταμούς (Ασπροπόταμο, Άραχθο, Μετσοβίτικο, Χρούσια, Μελισσουργιώτικο, Ματσουκιώτικο) συναντώνται μερικοί σημαντικοί τύποι οικοτόπων.
Στους διαφορετικούς βιοτόπους συναντώνται πολλά σπάνια και προστατευόμενα είδη θηλαστικών όπως η βίδρα, η καφέ αρκούδα, το αγριόγιδο. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους πληθυσμούς των πουλιών, ενώ έχουν καταγραφεί εκατοντάδες είδη ασπονδύλων, ψαριών, αμφιβίων και ερπετών.
Το Εθνικό Πάρκο αποτελεί ένα τεράστιο υπαίθριο μουσείο λαογραφίας και συνδυάζει με μοναδική αρμονία, χαρακτηριστικά, τόσο του φυσικού, όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Πέτρινα γεφύρια, πολιτισμικά μνημεία, παραδοσιακοί οικισμοί, έργα από τα χέρια των ανθρώπων, τα οποία συνδυάζονται αρμονικά με τα έργα της φύσης: πανέμορφα τοπία, απόκρημνα βουνά, φαράγγια, σπήλαια. Αυτή η τέλεια σμιλευμένη συνύπαρξη του δομημένου με το φυσικό περιβάλλον, προσδίδει στην περιοχή τη μοναδικότητά της.
πληροφοριες tzoumerka-park
φωτο ΕΘΝΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ
