Οι προσφυγές αφορούσαν την υπ’ αριθ. 59539/01.08.2024 (Δείτε εδώ) απόφασης του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, με την οποία απορρίφθησαν η προσφυγές κατά της αριθμ. 75/2024 (Δείτε εδώ) απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Ξηρομέρου, σχετικά με «Έγκριση προϋπολογισμού του Δήμου Ξηρομέρου, οικ. έτους 2024».
Ειδικότερα οι προσφεύγοντες Δημοτική Σύμβουλοι, αρχικά ενώπιον του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου υποστήριξαν ότι υπάρχουν οι παρακάτω λόγοι, κατά της αριθμ. 75/2024 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Ξηρομέρου, σχετικά με την «Έγκριση προϋπολογισμού του Δήμου Ξηρομέρου, οικ. έτους 2024»
α) παραβίαση της διάταξης του άρθρου 67 παρ. 1 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει σήμερα, διότι η ως άνω επίμαχη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ξηρομέρου ήταν η μοναδική για το μήνα Μάιο του έτους 2024 και ως εκ τούτου όφειλε να γίνει αποκλειστικά δια ζώσης στο κατάστημα της έδρας του ως άνω ΟΤΑ και όχι με μεικτό τρόπο (ήτοι δια ζώσης και με τηλεδιάσκεψη), όπως πράγματι συνέβη,
β) παραβίαση της διάταξης του άρθρου 77 παρ. 6 του ν. 4172/2013, καθώς η 75/2024 (Α.Δ.Α: 6ΛΤ7ΩΚΖ-ΑΨΧ) απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ξηρομέρου, με την οποία ενσωματώθηκαν διορθώσεις επί του αρχικού σχεδίου προϋπολογισμού, το οποίο δεν εγκρίθηκε για τους λόγους που αναφέρονται στην 513/13-5-2024 γνώμη του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ, εκδόθηκε χωρίς να προηγηθεί εκ νέου σύμφωνη γνώμη του ως άνω Παρατηρητηρίου, και
γ) πρόβλεψη στον επίμαχο Προϋπολογισμό παράνομων δαπανών, της παρανομίας εγκείμενης σε κατάτμηση ομοειδών συμβάσεων.
Οι παραπάνω λόγοι απερρίφθησαν και οδήγησαν τους Δημοτικούς Συμβούλους σε εκ νέου προσφυγή στην Επιτροπή του άρθρου 152 του Ν. 3463/06 Ν. Αιτ/νίας, κατά της απόφασης του Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας & Ιονίου.
Η Επιτροπή του άρθρου 152 απαρτιζόταν από,
1. Δέσποινα Ταστάνη, Δικαστική Πληρεξούσια του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, ως Πρόεδρο,
2. Δημήτριο Σκορδόπουλο, δημοτικό σύμβουλο του Δήμου Αγρινίου, ως αναπληρωτή του τακτικού μέλους Ερωτόκριτου Γαλούνη, δημοτικού συμβούλου του Δήμου Ξηρομέρου, ο οποίος δεν μετείχε στη συνεδρίαση λόγω κωλύματος,
3. Αλεξανδροπούλου Όλγα, Δικηγόρο Μεσολογγίου, ως αναπληρώτρια του τακτικού μέλους Χρήστου Παΐσιου, Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Μεσολογγίου, ο οποίος δεν μετείχε στη συνεδρίαση λόγω κωλύματος.
Με την νέα προσφυγή η οποία τελικά και αυτή απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία, υπήρχαν διαφορετικές απόψεις.
Η πρώτη την οποία υποστήριξε η Πρόεδρος, και εισηγήθηκε να γίνουν δεκτές οι προσφυγές με το παρακάτω σκεπτικό:
Επειδή ο πρώτος λόγος αμφότερων των υπό στοιχείο (α) και (β) προσφυγών πρέπει να γίνει δεκτός ως νόμω και ουσία βάσιμος. Τούτο διότι στο άρθρο 67 του ν. 3852/2010, όπως έχει τροποποιηθεί με το άρθρο 6 του ν. 5056/2023, ΦΕΚ Α 163/06.10.2023 και ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ. 2 του αυτού νόμου, από την 1η.1.2024, ορίζεται ότι: «1. Το δημοτικό συμβούλιο συνεδριάζει ύστερα από πρόσκληση του προέδρου τουλάχιστον μία (1) φορά τον μήνα. Η συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου είναι δημόσια, εκτός αν ληφθεί απόφαση με πλειοψηφία των τριών πέμπτων (3/5) του συνολικού αριθμού των μελών του, η οποία αιτιολογείται ειδικά και απαγγέλλεται σε δημόσια συνεδρίαση, ότι η συνεδρίαση πρέπει να διεξαχθεί κεκλεισμένων των θυρών. Η συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου μπορεί να διεξάγεται:
α) δια ζώσης στο κατάστημα της έδρας του δήμου, ή
β) με τηλεδιάσκεψη, με κάθε πρόσφορο μέσο ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ή
γ) με μικτό τρόπο, διά ζώσης και με τηλεδιάσκεψη. Μία (1) τουλάχιστον συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου τον μήνα διεξάγεται υποχρεωτικά δια ζώσης στο κατάστημα της έδρας του δήμου, με εξαίρεση τους νησιωτικούς και ορεινούς δήμους. …».
Εξάλλου στην με Αριθμό Εγκυκλίου: 98/Α.Π.: 8182/26.01.2024 (ΑΔΑ: 9ΝΚ846ΜΤΛ6-Π6Λ) εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών με θέμα «Λειτουργία Δημοτικού Συμβουλίου» και δη στην σελ. 4, υπό παρ. 2 αυτής, με τίτλο «Σύγκληση δημοτικού συμβουλίου» επαναλαμβάνεται αυτούσιο το κείμενο της ως άνω διάταξης του νόμου, περί υποχρεωτικής συνεδρίασης των δημοτικών συμβουλίων μία (1) τουλάχιστον φορά το μήνα δια ζώσης, των τελευταίων λέξεων αποτυπωμένων σε έντονη γραφή, και με την ρητή επισήμανση επ’ αυτών στην υποσημείωση 11 της σελ. 5 της ως άνω εγκυκλίου ότι «Για την πλήρωση της προϋπόθεσης αυτής, δεν αρκεί η έκδοση πρόσκλησης σε δια ζώσης συνεδρίασης αλλά η εν τοις πράγμασι διεξαγωγή της με τον συγκεκριμένο τρόπο. …» (οι επισημάνσεις με μαύρο είναι της υπογράφουσας). Εν προκειμένω, ο Δήμος Ξηρομέρου με τα ΑΠ 7848/25-6-2024, ΑΠ 8418/4-7-2024 και ΑΠ 9214/20-7- 2024 έγγραφα απόψεών του προς τον Γραμματέα ουδέν διαλαμβάνει και πάντως δεν αμφισβητεί ότι η από 20-5-2024 ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του για την έγκριση – ψήφιση του Σχεδίου Προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2024 ήταν πράγματι η μοναδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του ως άνω ΟΤΑ για τον αυτό μήνα, και παρόλαυτά έλαβε χώρα με μεικτό τρόπο, ήτοι και δια ζώσης και με τηλεδιάσκεψη, παρά το σαφές γράμμα της διάταξης του άρθρου 67 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει, που αναφέρει τα περί υποχρεωτικής δια ζώσης συνεδρίασης των δημοτικών συμβουλίων των ΟΤΑ τουλάχιστον μία (1) φορά το μήνα στο κατάστημα της έδρας κάθε δήμου.
Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, ο 1ος λόγος των από 1-6-2024 δύο (2) αυτοτελών προσφυγών των ήδη προσφευγόντων κατά της 75/2024 (Α.Δ.Α: 6ΛΤ7ΩΚΖ-ΑΨΧ) απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ξηρομέρου, περί παραβίασης της διάταξης του άρθρου 67 παρ. 1 του ν. 3852/2010, όπως ισχύει σήμερα, διότι η από 20-5-2024 επίμαχη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ξηρομέρου ήταν η μοναδική για το μήνα Μάιο του έτους 2024 και ως εκ τούτου όφειλε να γίνει αποκλειστικά δια ζώσης στο κατάστημα της έδρας του ως άνω ΟΤΑ και όχι με μεικτό τρόπο (ήτοι δια ζώσης και με τηλεδιάσκεψη), όπως πράγματι συνέβη, έπρεπε να γίνει δεκτός ως νόμω και ουσία βάσιμος εκ μέρους του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, έσφαλε δε ο τελευταίος, που τον απέρριψε σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στο αιτιολογικό της προσβαλλόμενης απόφασής του.
Επειδή παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων τόσο της από 31-8-2024 και με αρ. πρωτ. της Επιτροπής 61/2-9-2024 προσφυγής του Απόστολου Πανταζή όσο και της από 2-9-2024 και με αρ. πρωτ. της Επιτροπής 63/2-9-2024 προσφυγής του Νικολάου Ζώγα.
Συνακόλουθα των ανωτέρω, εισηγούμαι να γίνουν δεκτές:
α) η από 31-8-2024 και με αρ. πρωτ. της Επιτροπής 61/2-9-2024 προσφυγή του Απόστολου Πανταζή του Νικολάου, δημοτικού συμβούλου του Δήμου Ξηρομέρου, και
β) η από 2-9-2024 και με αρ. πρωτ. της Επιτροπής 63/2-9-2024 προσφυγή του Νικολάου Ζώγα του Αριστόδημου, ανεξάρτητου δημοτικού συμβούλου του Δήμου Ξηρομέρου, και να ακυρωθεί η 59539/1-8-2024 (ΑΔΑ: ΨΔΠ3ΟΡ1Φ-02Ζ) απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου.
Η δεύτερη άποψη την οποία υποστήριξαν τα δύο αναπληρωματικά τακτικά μέλη ήταν να μην γίνουν δεκτές οι προσφυγές με το παρακάτω σκεπτικό:
«Επί του πρώτου λόγου:
Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ 98/8182/26.01.2024 Εγκύκλιο του ΥΠ.ΕΣ., η αρμοδιότητα και ο τρόπος σύγκλησης αποτελεί βασικό καθήκον του Προέδρου. Για το λόγο αυτό, η αδικαιολόγητη παράλειψη του προέδρου να καλέσει το Δ.Σ, σύμφωνα με τα ανωτέρω, μπορεί να επιφέρει μόνο πειθαρχική ευθύνη του (και μάλιστα σε δεύτερη φάση). Σύμφωνα με την υποσημείωση 11 της εγκυκλίου, “Σκόπιμο είναι να καταβάλλεται προσπάθεια οι συνεδριάσεις να διεξάγονται με τρόπο που διευκολύνει την πλειονότητα των μελών του δημοτικού συμβουλίου”.
Τόσο στο Νόμο 3852/10 (άρθρο 67) όσο και στην ανωτέρω εγκύκλιο δε γίνεται αναφορά σε ακυρότητα συνεδρίασης. Αντιθέτως ο νομοθέτης όταν επιθυμεί ως συνέπεια την ακύρωσή της, αυτό αναφέρεται ρητά.
Επίσης, ο δημόσιος χαρακτήρας της δια ζώσης συνεδρίασης υπερκαλύπτεται με τη μικτή (και με τηλεδιάσκεψη) συνεδρίαση.
Επί πλέον, το ότι δεν υπήρξε δεύτερη συνεδρίαση του Δ.Σ. δεν ακυρώνει την πρώτη, αλλά αποτελεί μόνο παράλειψη του Προέδρου.
Επομένως ο πρώτος λόγος πρέπει να απορριφθεί.
Ως προς τον δεύτερο λόγο:
Η γνώμη που δίνει το Παρατηρητήριο σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 77 του Ν. 4172/13 είναι απλή, καθώς όπου ήθελε ο νομοθέτης τη σύμφωνη γνώμη θα το όριζε ρητά. Οφείλει δε το ΔΣ να τη λαμβάνει υπόψη αλλά μπορεί να αποκλίνει από αυτή. (ΣτΕ 1717/2014).
Επομένως και ο δεύτερος λόγος πρέπει να απορριφθεί.
Ως προς τον τρίτο λόγο:
Ο τρίτος λόγος απορρίπτεται ως αορίστως προβαλλόμενος, της αοριστίας συγκείμενης στην έλλειψη νομικών διατάξεων οι οποίες παραβιάστηκαν και στη σαφή σύνδεσή τους με συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που συνδέονται με τις αιτιάσεις των προσφευγόντων για πρόβλεψη στον προϋπολογισμό παράνομων δαπανών (της παρανομίας εγκείμενης στην κατάτμηση ομοειδών συμβάσεων).
Διαβάστε ολόκληρη την απόφαση εδώ.