Ενα μεγάλο αφιέρωμα ξεκινάμε σήμερα σε πολύ αγαπημένες χριστουγεννιάτικες ταινίες που άφησαν εποχή και τις οποίες βλέπουμε και ξαναβλέπουμε πάντα με την ίδια χαρά και μας προκαλούν γέλιο χαρά συγκίνηση!
Μια Υπέροχη Ζωή –
Α Wonderful Life (1946)
“Κανείς δεν είναι φτωχός όταν έχει κοντά του άτομα που τον αγαπάνε”. Αυτή η απλή, αλλά τόσο ουσιαστική σκέψη διαπερνά από την αρχή ως το τέλος την «Υπέροχη Ζωή» (1946) του Φρανκ Κάπρα, μία από τις πιο αισιόδοξες ταινίες της ιστορίας του κινηματογράφου.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι Αμερικανοί την έχουν ταυτίσει με τα Χριστούγεννα και ότι αποτελεί μία από τις παγκόσμιες τηλεοπτικές σταθερές της χριστουγεννιάτικης περιόδου.
Η υπόθεση, που βασίζεται στο διήγημα του Φίλιπ Βαν Ντόρεν Στερν, «Το καλύτερο δώρο», περιστρέφεται γύρω από έναν καλοσυνάτο άνθρωπο, τον Τζορτζ Μπέιλι, που την παραμονή των Χριστουγέννων απογοητευμένος και πιεσμένος από οικονομικά χρέη είναι έτοιμος να αυτοκτονήσει.
Την κρίσιμη αυτή στιγμή εμφανίζεται ο φύλακας άγγελος του και προσπαθεί να του αποδείξει πόσο πολύτιμος είναι για τη ζωή πολλών ανθρώπων και ότι αξίζει πολλά περισσότερα από όσο ο ίδιος νομίζει.
Η ταινία ήταν υποψήφια για πέντε Όσκαρ (Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Ά Ανδρικού ρόλου, Καλύτερου Μοντάζ, Καλύτερου Ήχου) δεν κατάφερε όμως να αποσπάσει κάποιο, ενώ ο Κάπρα στην τελετή των Χρυσών Σφαιρών τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας.
Είναι χαρακτηριστικό δε ότι το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την τοποθετεί στην 11η θέση της λίστας με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών και στην 1η θέση στη λίστα των πιο προτρεπτικών ταινιών.
( Μια εκτενής ανάρτηση υπάρχει στο blog με τίτλο : “Μια υπέροχη ζωή”… αλλά στον Κινηματογράφο… )
Θαύμα στο Μανχάταν –
Miracle on the 34th Street (1947 – 1994)
«Το Θαύμα στο Μανχάταν», στην πρώτη και ασπρόμαυρη έκδοση του 1947, μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί ως μία από τις πιο κλασικές οικογενειακές χριστουγεννιάτικες ταινίες.
Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε έχει στις αποσκευές της τρία χρυσά αγαλματίδια (Όσκαρ Β’ Ανδρικού και Β’ Γυναικείου ρόλου και Καλύτερου Σεναρίου).
Τo 1973 γυρίστηκε ξανά σε τηλεταινία και το 1994 σε ριμέικ που σκηνοθέτησε ο ντοκιμαντερίστας Λες Μέιφιλντ. Ήρωας της ταινίας είναι ο Κρις Κρινγκλ, ένας ηλικιωμένος με άσπρη γενειάδα που προσλαμβάνεται από το πολυκατάστημα Macy’s της Νέας Υόρκης για να υποδυθεί τον Αϊ Βασίλη, στη θέση του προκατόχου του που έχει απολυθεί λόγω μέθης.
Η ιδιοκτήτρια του πολυκαταστήματος έχει πάψει προ πολλού να πιστεύει στα… θαύματα και αυτή ακριβώς την άποψη έχει μεταδώσει και στην εξάχρονη κορούλα της Σούζαν.
Έτσι όταν ο Κρις αποκαλύπτει ότι είναι ο πραγματικός Άγιος Βασίλης, κανείς δεν τον πιστεύει, όλοι τον περνούν για τρελό και τον κλείνουν προσωρινά στο ψυχιατρείο.
Στην τρυφερή αυτή και βαθιά ανθρώπινη ταινία πρωταγωνιστούν οι Νάταλι Γουντ και ο Έντμοντ Γκουέν, ενώ στην καρέκλα του σκηνοθέτη κάθισε ο Τζορτζ Σίτον.
Μεγάλες Προσδοκίες –
Great Expectations (1948, 1998)
Σύμφωνα με το μυθιστόρημα του Καρόλου Ντίκενς, ο Πιμ, ένας ορφανός νεαρός, μαθητευόμενος σιδεράς που βοηθάει δύο κατάδικους στην προσπάθεια τους να κρυφτούν, προσλαμβάνεται ως συνοδός της δεσποινίδας Εστέλ, προστατευόμενης της πάμπλουτης λαίδης Χάβισαμ.
Η σκληρότητα και ο παγερός χαρακτήρας της λαίδης φέρνουν σε δύσκολη θέση και πικραίνουν τον Πιμ. Όμως, μια αναπάντεχη υποτροφία τον βοηθάει να ξεφύγει από αυτό το περιβάλλον και να γίνει ένας φτασμένος,ευκατάστατος δικηγόρος.
Χρόνια αργότερα και χωρίς ποτέ εκείνος να έχει ξεχάσει τη γοητεία της νεαρής Εστέλ, εκπλήσσεται από την αποκάλυψη ότι η λαίδη Χάβισαμ δεν υπήρξε η πραγματική ευεργέτιδά του όπως πάντα πίστευε, ενώ παράλληλα διαπιστώνει ότι η ζωή του συνδέεται μ’ εκείνη της Εστέλ με μοιραίο τρόπο.
Η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας έγινε το 1917, σε μια κόπια διάρκειας 50′, αλλά την μεγαλύτερη επιτυχία γνώρισε η έκδοση του 1948 με σκηνοθέτη τον Ντέιβιντ Λιν, κερδίζοντας δύο βραβεία Όσκαρ.
Πενήντα χρόνια αργότερα, το 1998, η υπόθεση μεταφέρθηκε από το βικτωριανό Λονδίνο, στη σύγχρονη Νέα Υόρκη, με σκηνοθέτη τον Αλφόνσο Κουαρόν και πρωταγωνιστές την Γκουίνεθ Πάλτροου και τον Ίθαν Χόουκ. Διατηρώντας πάντα το ίδιο ρομαντικό μοτίβο, η ταινία είχε σημαντική εμπορική επιτυχία, χωρίς όμως να καταφέρει να γράψει ανάλογη ιστορία.
Το Πνεύμα των Χριστουγέννων –
A Christmas Carol ή Scrooge (1951)
Το γνωστό διήγημα του Καρόλου Ντίκενς, πρωτοπροβλήθηκε στη μεγάλη οθόνη το 1908 σε μια βουβή ταινία διάρκειας 15 λεπτών και πολλές περικοπές.
Έκτοτε έχει διασκευαστεί δεκάδες φορές τόσο για τον κινηματογράφο, όσο και για την τηλεόραση, σε μορφή μιούζικαλ αλλά και καρτούν.
Ωστόσο, η πιο πετυχημένη κινηματογραφική εκδοχή του θεωρείται εκείνη του 1951, σε σκηνοθεσία Μπράιαν Ντέσμοντ Χαρστ, σενάριο Νόελ Λάνγκλεϊ και με πρωταγωνιστή τον Αλάστερ Σιμ.
Κεντρικός χαρακτήρας είναι ο Εμπενέζερ Σκρουτζ, ο μοχθηρός λονδρέζος τραπεζίτης της βικτωριανής εποχής, που ενώ αρχικώς αρνείται να συμμεριστεί το πνεύμα των Χριστουγέννων, δείχνοντας έστω και το ελάχιστο δείγμα συμπόνιας για όσους την έχουν ανάγκη,
στη συνέχεια μεταστρέφεται χάρη σε έναν οδυνηρό εφιάλτη που προβλέπει το μέλλον του, μέσω τριών φαντασμάτων που του έχει στείλει ο εκλιπών συνεργάτης του Τζέικομπ Μάρλεϊ.
Παρά τα περιορισμένα τεχνικά μέσα της εποχής, η ασπρόμαυρη ταινία του 1951, έχει καθιερωθεί ως η κλασική έκδοση του “Christmas Carol”, χάρη στα σκηνοθετικά της ευρήματα και την εκφραστική λιτότητα της ερμηνείας των ηθοποιών που καταφέρνουν να συγκινήσουν τον θεατή χωρίς περιττές εξάρσεις.
Το έργο έχει προβληθεί στην Ελλάδα με διαφορετικούς τίτλους ανά περίπτωση: “Σκρουτζ”, “Το Τραγούδι των Χριστουγέννων”, “Χριστουγεννιάτικη Μπαλάντα” (μιούζικαλ του 1970), αλλά έχει καθιερωθεί ως “Το Πνεύμα των Χριστουγέννων”.
Μόνος στο σπίτι – Home Alone (1990, 1992)
Η σειρά ταινιών «Μόνος στο Σπίτι» είναι από τις πιο χαρακτηριστικές χριστουγεννιάτικες ιστορίες της δεκαετίας του ’90. Βασικός πρωταγωνιστής, ο ηθοποιός Μακάλεϊ Κάλκιν, που σε ηλικία νεαρότερη των 10 ετών έγινε σταρ του Χόλιγουντ, παίζοντας στο «Μόνος στο Σπίτι» 1 και 2.
Στο «Μόνος στο Σπίτι 1» (1990) ο άτακτος πιτσιρικάς, Κέβιν Μακάλιστερ ξυπνά μόνος στο σπίτι τα Χριστούγεννα, αφού η οικογένειά του τον έχει ξεχάσει πίσωφεύγοντας για διακοπές στο Παρίσι. Ένα δίδυμο ληστών, όμως, θα του κρατήσει περιπετειώδη συντροφιά, καθώς το σπίτι γίνεται πεδίο μάχης και ο μικρός Κέβιν αρχιστράτηγος της καταστροφής.
Η δεύτερη ταινία (1992) ακολουθεί τα βήματα του δαιμόνιου πιτσιρικά, ο οποίος ξαναχτυπά όχι μόνος στο σπίτι, αλλά μόνος στη Νέα Υόρκη, με αρκετά μετρητά και πιστωτικές κάρτες για να αναστατώσει τη μεγαλούπολη.
Οι διαβόητοι ληστές που έχουν βρει άγριους μπελάδες με τον οκτάχρονο Κέβιν, βρίσκονται κι αυτοί στην Νέα Υόρκη για να ετοιμάσουν μια μεγάλη ληστεία. Ο Κέβιν θα τους υποδεχτεί ξανά όπως μόνο εκείνος ξέρει!
Το δίδυμο των απολαυστικών ληστών ερμηνεύουν οι Ντάνιελ Στερν και Τζο Πέσι (Goodfellas, Lethal Weapon 2-4).
Μακράν καλύτερο το «Μόνος στο Σπίτι 2 – Χαμένος στη Νέα Υόρκη» σε σκηνοθεσία Κρις Κολόμπους (Harry Potter and the Sorcerer’s Stone, Harry Potter and the Chamber of Secrets, Mrs. Doubtfire) μπαίνει άνετα στο πάνθεον των αγαπημένων χριστουγεννιάτικων ταινιών, μόνο και μόνο για τα «γκλίτερ» πλάνα της στολισμένης Νέας Υόρκης.
Αν και οι δύο ταινίες γνώρισαν τεράστια εισπρακτική επιτυχία και έκαναν τον Μακάλεϊ Κάλκιν πάμπλουτο και δημοφιλή, οι κριτικοί κινηματογράφου τις θεώρησαν καρτουνίστικες και υπερβολικά βίαιες για νεαρούς θεατές.
e-go.gr