Ο συνεργάτης της εφημερίδας «ΕΒΔΟΜΑΣ» με το ψευδώνυμο «Φ» επιχειρεί την πρωτοχρονιά του 1927 μια επιστροφή στα παλιά. Ας τον ακολουθήσουμε στον μικρό αυτό νοσταλγικό περίπατο… «Θα βουϊξη για μια φορά ακόμη από παντοειδείς θορύβους η οδός Αιόλου, θ’ αναστατωθή από ιαχάς, από κρότους και από σφυρίγματα το κέντρο της πρωτευούσης, θα στριμωχθούμε και θα αλληλοβοηθούμε στους κεντρικούς δρόμους κ’ έτσι θα εισέλθουν αι Αθήναι σε νέο πάλι χρόνο. Έρχεται και το 1928 και σέρνει πίσω του το άγνωστον.
Τάχα θα φέρη κάτι τι πιο καλό η κάτι τι πιο άσχημο; Ευτυχίες η δυστυχίες; Χαρές η λύπες; Αυτή τη στιγμή που ο θόρυβος των κεντρικών δρόμων αρχίζει να βουϊζει στ’ αυτιά μας, αυτή τη στιγμή που η υποδοχή του νέου χρόνου πλησιάζει, ας κάμωμε ένα Αθηναϊκό περίπατο στο παρελθόν. Ας ταξειδεύσουμε στην Αθήνα προ 100 χρόνων. Αλλά και στην Αθήνα προ 20 χρόνων… Τι αναμνήσεις! Μα και τι πρόοδος! 1828. Εκατό χρόνια πίσω. Ας βρεθούμε στην Αθήνα. Ας κατεβούμε, αγαπητοί αναγνώσται, από όλα τα άκρα της νέας πόλεως στη διασταύρωσιν των οδών Αιόλου και Ερμού.
Εκεί ήτο τότε το κέντρον της πόλεως. Είναι άλλως τε αυτό κι επίκαιρον γιατί εκεί και 100 χρόνια κατόπιν είναι ζωηροτάτη η πρωτοχρονιάτικη κίνησις. Αλλά κατά το 1828 τι ήτο εκεί; Κίνησις μικρή βέβαια. Ο πληθυσμός των Αθηνών δεν υπερβαίνει τις 10 χιλιάδες κατοίκων. Μόλις έχει ελευθερωθή η πόλις από τους τούρκους. Οι μιναρέδες των τζαμιών υψώνουν τις κορυφές των προς τον ουρανόν. Οι δρόμοι στενοί και στρωμένοι με πολλά καλντερίμια. Τραμ και σιδηρόδρομοι είναι πράγμα άγνωστον. Αμάξια κομψά δεν υπάρχουν ακόμη. Κάρα μόνον ποικιλόσχημα ανεβοκατεβαίνουν μεταξύ Αθηνών και Πειραιώς. Η ζωή είναι άτονη και νωθρή. Τσιμπούκι, ναργιλές, σταυροπόδι, φέσι… Πηδούμε τώρα 80 χρόνια και βρισκόμαστε μόνον 20 χρόνια πίσω. Στην πρωτοχρονιά του 1908. Τι αναμνήσεις! Πόσο έχει μεταβληθή από τότε η Αθήνα. Στην οδό Αιόλου με ροκάνες και σφυρίχτρες διώχνουν το 1907. Κίνησις αρκετή και χαρτοπόλεμος. Μα η σκόνη άφθονος. Η οδός Ερμού γεμάτη γούβες. Η άσφαλτος είναι εκεί άγνωστος ακόμη.
Η Ομόνοια ομοίως γεμάτη βουνά και λάκκους. Ιδού και το τράμ της οδού Σταδίου. Στο μέσον του δενδροφυτευμένου τότε δρόμου περνάει ο ιπποσιδηρόδρομος με τα ψωραλέα άλογα. Σιγά-σιγά ανεβαίνει το τροχοφόρον τον ανώμαλο δρόμο και οι πεζοί πηδούν και ανεβαίνουν χωρίς αυτό να σταματήση. Δίνουν μια δεκαρούλα και κατεβαίνουν όταν θέλουν χωρίς το τραμ να σταθή. Το τραμ αυτό είναι η τελευταία λέξις της συγκοινωνίας εντός της πόλεως προ 20 ετών. Μα υπάρχουν άφθονα τα ευεργετικά μόνιππα. Με 50 λεπτά κάνετε την διαδρομή από τη μια άκρη της πόλεως έως την άλλη! Τι αναμνήσεις! Ας πάρουμε ένα μόνιππο, ενώ η οδός Αιόλου βουϊζει από τον θόρυβο. Ας ανεβούμε την οδόν Σταδίου. Αριστερά αφίνουμε το καφενείον «Νέον Κέντρον». Σπιτάκια χαμηλά δεξιά κι’ αριστερά. Πέρα μόνον διακρίνεται ένα ψηλό σπίτι αντίκρυ στη Βουλή.
Δεξιά έχει ανοίξη κ’ ένας κινηματογράφος. Παραπάνω αριστερά, στου Τσόχα, είναι το σκαϊτιν-ριγκ. Μέσα εκεί πατινιάρει η Αθηναϊκή αριστοκρατία, οι περίφημοι «Φίφτυ-του». Φθάνουμε στο Σύνταγμα. Υπάρχει εκεί στη μέση της πλατείας ένα παλιό ρολόϊ που δεν δουλεύει ποτέ. Στρίβουμε στην οδό Πανεπιστημίου. Δαρδανέλλια δεν υπάρχουν παρά μόνον το ζαχαροπλαστείον Γιαννάκη. Και προχωρεί το μόνιππο εν μέσω ερήμου «αβάτου και ανύδρου». Σκόνη, λάκκοι, έλλειψις φαναριών. Κανένα μαγαζί ανοικτό.
Μόνον κάτω-κάτω προς τα Χαυτεία έχει ανοίξη το «Πανελλήνιον». Νέο μαγαζί. Μπαίνουμε μέσα. -Μια μακαρόνια με μια πατάτα και μια μπύρα. Μεζές, φαϊ και ποτόν μαζί. -Κι’ ο λογαριασμός; -Το όλον 45 λεπτά! -Πάρε 50 λεπτά μαζί με το πουρμπουάρ σου! Τι αναμνήσεις! Γιατί να κάμουμε αυτό το ταξείδι; Μας θύμησε τόσα συγκινητικά πράγματα. Μας ξανάφερε στην Αθήνα προ 20 μόλις χρόνων, που ήταν αληθινή «φτωχομάνα». Μα και άθλια, αφώτιστη, γεμάτη σκόνη και λάσπη, με μικρά σπίτια και με ολίγους ανθρώπους, χωρίς κέντρα διασκεδάσεως, χωρίς ντάνσινγκ, χωρίς την σημερινήν κραιπάλην. Και ιδίως χωρίς τα δεκαοχτώ χιλιάδες αυτοκίνητα! Τι μεταβολές σε τόσο μικρό διάστημα! Αλλά ποιος ξέρει ακόμη τι επιφυλάσσει το μέλλον, τι επιφυλάσσει ο χρόνος που έρχεται, ο χρόνος ο γοργός και ατελείωτος.» Στην Παλιά Αθήνα αλιεύουμε καθημερινά από παλιές εφημερίδες και περιοδικά και σας τα σερβίρουμε σπαρταριστά.
Πηγή: www.lifo.gr
