Άγγελος Σικελιανός & Έυα Πάλμερ,ο θυελλώδης έρωτας του μεγάλου Λευκαδίτη ποιητή που έγραψε ιστορία!

Ενας ιδιαίτερος δεσμός ανάμεσα σε δύο σπουδαίες προσωπικότητες, η απιστία και ο χωρισμός, η αλληλογραφία και η αγάπη που δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει από την Εύα για τον Άγγελό της, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 19/6/1951.-
“Τον πρωτοείδα σε μια μεγάλη αυλή μακριά από την Αθήνα. Ο Αγγελος έφθασε από το βαπόρι στον Κοπανά, πεζός. Στάθηκε στην αυλή, λεπτός, ξανθός, χλωμός στον ήλιο του Αυγούστου. Επειτα, στη μεγάλη κάμαρα ζήτησε νερό, ένα μικρό καφέ, και μέλι, και όλες τις μέρες εκεί δεν έτρωγε τίποτε άλλο.
Αυτό το βράδυ μίλησε πολλή ώρα, κ` εγώ, και τούτη είναι η υπερηφάνεια μου, (και ήτανε πριν γράψει τον Αλαφροΐσκιωτο) ότι εγώ, ξένη που ήμουνα, τον αναγνώρισα αυτό το βράδυ όπως τον γνωρίζω σήμερα – και δε σάλεψα ποτέ από τη βεβαιότητα ότι άκουα προφητικά λόγια, και για την Ελλάδα, και για τον κόσμο ολόκληρο…”Ήταν τα λόγια της εύπορης Αμερικανίδας Εύας Πάλμερ για τη γνωριμία της με τον μετέπειτα σύζυγό της Άγγελο Σικελιανό… Για την υπέροχη προσωπικότητα του Λευκαδίτη ποιητή και στενού φίλου του Καζαντζάκη. Του μελετητή αρχαίας ιστοριογραφίας, του μεγάλου οραματιστής ενός οικουμενικού ιδεώδους, που βασιζόταν στη Δελφική Ιδέα.
Η Εύα Πάλμερ ήταν Αμερικανίδα η οποία σπούδασε αρχαιολογία στην Αμερική και στο Παρίσι. Είχε την ευκαιρία να γνωρίσει εκπληκτικά λογοτεχνικά μυαλά της εποχής της, ανάμεσά τους και ο Όσκαρ Ουάιλντ.
Το 1906 αυτές οι δύο σπουδαίες προσωπικότητες… συναντήθηκαν… Αμέσως κατάλαβαν ότι ταίριαζε ο ένας με τον άλλο τόσο πολύ… Γεννήθηκε μεταξύ τους ένας μεγάλος έρωτας που τους οδήγησε σε γάμο, ένα χρόνο αργότερα.
Ο Άγγελος και η Εύα απέκτησαν ένα γιο. Μπορεί κάποια στιγμή οι δρόμοι τους να χωρίστηκαν, κατάφεραν όμως να φέρουν εις πέρας το μεγάλο όνειρο του ποιητή. Τις Δελφικές Γιορτές.
Αλλά ας ξεκινήσουμε την ιστορία τους από την αρχή…
«Στον Άγγελο αγαπάω…»
«Στον Άγγελο αγαπάω τη χώρα του, το λαό του, τη γλώσσα του, και πιο πολύ τα όνειρά του. Η τιμωρία μου είναι πως δεν τον αγαπώ. Η δικιά του τιμωρία είναι πως του είπα ψέματα, και πως του είπα ότι νοιάζομαι περισσότερο γι’ αυτόν παρά για σένα[…> Κράτησέ με τώρα αν μ’ αγαπάς όπως εγώ σε κρατώ, φύλαξε τα γράμματά μου, που τα’ αγαπώ πάνω από όλα, φρόντισε τον εαυτό σου και πίστεψε πως η αγάπη για την οποία σου έγραψα ήσουν εσύ…»
Το παραπάνω γράμμα είνει της Εύα Πάλμερ προς τη στενή φίλη και ερωμένη της, Νάταλι Μπάρνεϊ, ότι θα παντρευτεί τον αγαπημένο της, Άγγελο Σικελιανό και θα μετακομίσει μόνιμα στην Ελλάδα.
Τον Αύγουστο του 1906, η Εύα Πάλμερ έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, μαζί με τον Ρεϊμόνδο Ντάνκαν, που είχε γνωρίσει ενώ έμενε στο Παρίσι. Μαζί της ήταν και η σύζυγος του Ρειμόνδου και αδελφή του Άγγελο, η Πηνελόπη Σικελιανού.
Η Εύα, μπορεί να έγραψε αυτά τα λόγια στην ερωμένη της, ωστόσο, γοητεύτηκε τόσο πολύ από τον Άγγελο και θα λέγαμε ότι ο ένας ερωτεύτηκε τον άλλον παράφορα. Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1907, για την ακρίβεια 13 μήνες μετά τη γνωριμία τους, τελέστηκε ο γάμος του ζευγαριού στο Μέιν της Αμερικής.
`Ηταν το 1927 όταν ανέβηκε η αρχαία τραγωδία «Προμηθέας Δεσμώτης» και τρία χρόνια αργότερα, το 1930 ανέβηκαν οι «Ικέτιδες» του Αισχύλου. Και τα δύο, μέσα στο πλαίσιο των «Δελφικών Εορτών» του Άγγελου Σικελιανού.
Σκοπός του σπουδαίου ποιητή, ήταν να αναβιώσει το αρχαιοελληνικό πνεύμα, καθώς είχε επηρεαστεί αρκετά από τη μελέτη του έργου αρχαίων ποιητών, κυρίως του Πινδάρου και του Ομήρου, όπως και Πυθαγόρειων και λυρικών ποιητών. Επιθυμία του Σικελιανού, ήταν με βάση την αρχαία Ελλάδα και πνευματικό κέντρο τους Δελφούς, να πραγματοποιήσει μια σύγχρονη παράδοση που θα οδηγούσε στην ενότητα και την ειρήνη όλων των λαών.

Το όραμά του ήταν η λεγόμενη «Δελφική Ένωση», αλλά και το «Δελφικό Πανεπιστήμιο» που θα έκανε γνωστές και θα συνέδεε όλες τις παραδόσεις των χωρών.
Δεν θα υπήρχε καμία καμία κρατική παρέμβαση και χρηματοδότηση. Όλες οι αρχαίες παραστάσεις έγιναν με την οικονομική βοήθεια της Εύας. Εκείνη, είχε κληρονομήσει ένα μεγάλο ποσό από τον πατέρα της και θέλησε να ενισχύσει το έργο του αγαπημένου της με το να το χρηματοδοτήσει. Ανέλαβε, την σκηνοθεσία, τη διδασκαλία της μουσικής, την χορογραφία, τα κοστούμια καθώς και να διεκπεραιωθεί το τεράστιο γραφειοκρατικό έργο.
Δυστυχώς, η προσπάθειά τους, δεν είχε ιδιαίτερη απήχηση.
Ο Άγγελος, πικραμένος έριξε κατά κάποιο τρόπο το άδικο στην Εύα, λέγοντας πως μια γυναικεία σκηνοθεσία ήταν αυτό που είδε ο κόσμος ως αρνητικό…
Η απογοήτευση της χρεοκοπημένης Εύας ήταν μεγάλη κι αποφασίζει, αποφάσισε να εγκαταλείψει την προσπάθεια.
Άφησε όμως και τον Άγγελο που την απατούσε.
Η Εύα επέστρεψε στην Αμερική και ο Σικελιανός παντρεύτηκε την Άννα Καραμάνη, διατηρώντας φιλική σχέση με την πρώην σύζυγό του.
Η Πάλμερ συνέχισε να τον στηρίζει αναζητώντας στην Αμερική χρηματοδότες για τη συνέχιση των «Δελφικών Εορτών». Επίσης, μέσα από διαλέξεις και άρθρα προωθούσε τη Δελφική Ιδέα.
Κατά τη διάρκεια δε της Κατοχής η Εύα στήριζε οικονομικά τον Άγγελο και τη νέα του σύζυγο…
Τρία χρόνια αργότερα, η Πάλμερ μαζί με τον Χένρι Μίλερ υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του Σικελιανού για το Βραβείο Νόμπελ…
Στις 15 Ιουλίου του 1946, της γράφει διεξοδικά για την κατάσταση της υγείας του, αφήνοντας να διαφανεί το μεγαλείο της ψυχής ενός ανθρώπου που “έδωκε στους ανθρώπους περισσότερα απ` όσα μπορούσαν να δεχτούν και ζήτησε από τους ανθρώπους περισσότερα απ` όσα μπορούσαν να δώσουν”.
“Η υπερκόπωση που πέρασα κατά τη διάρκεια της Κατοχής ήταν τεράστια. Διαισθανόμουν ότι ένας κίνδυνος με απειλούσε στο σώμα, αλλά δεν μου επιτρεπόταν να περιορίσω τη χρήση των δυνάμεών μου. Αυτό μού επέβαλαν τα ίδια τα πράγματα. Βοήθησα πλήθος κόσμο, έσωσα ζωές. Δοκίμασα εκείνο τον καιρό τη βαθύτερη, τη σπαρακτικότερη, αλλά και μαζί την πιο γλυκιά από τις ανθρώπινες εμπειρίες. Οφείλω σε κείνη την περίοδο τον καλύτερό μου εαυτό. Ωστόσο, σήμανε η ώρα της φυσικής συνέπειας. Ενα βράδυ, στην πλατεία Συντάγματος έπεσα άπνοος μπροστά σε κάποιο καφενείο. Η Αννα ήταν μαζί μου. Με έφεραν με ταξί στο σπίτι. Ενα γάγγλιο, στο κάτω μέρος της παρεγκεφαλίδας, το οποίο συνδέεται με τα νεύρα της αριστερής πλευράς (χέρι, στήθος, κοιλιά και, κυρίως, πόδι) υπέστη κάποια μικρή αιμάτωση. Οι φροντίδες που μου παρείχαν ήταν μεγάλες. Από τότε πέρασα περιόδους βελτίωσης και, απότομα, χωρίς φανερήν αιτία επιδείνωσης. Αυτά τον περασμένο μήνα. Ημουν αρκετά καλύτερα, όταν ξέσπασε μια κρίση και γι` αυτό το λόγο σού έστειλα το τηλεγράφημα που γνωρίζεις. Τα χρήματα που μου έστειλες με έσωσαν και συνεχίζουν να με σώζουν ακόμα τώρα που σου γράφω. Αλλά το πρόβλημα της ζωής μου παραμένει ακέραιο… Τι θα κάνω στη συνέχεια; Δεν ξέρω τίποτε, δεν μπορώ να κάνω τίποτε…”.
Το 1950 ο Σικελιανός καταφέρνει να αποσπάσει χρηματική επιχορήγηση για την αναβίωση των «Δελφικών Εορτών» και η Εύα ετοιμάζεται να επιστρέψει στην Ελλάδα. Δεν κατάφερε όμως γιατί δεν της εξέδωσαν διαβατήριο… Ήρθε στην Ελλάδα αφού είχε φύγει από τη ζωή ο Σικελιανός.
Η τραγική ειρωνία ήταν ότι η Πάλμερ υπέστη καρδιακή προσβολή ενώ παρακολουθούσε στους Δελφούς τον «Προμηθέα Δεσμώτη», στις 4 Ιουνίου του 1952.
Ο τάφος της βρίσκεται δίπλα στον Άγγελο Σικελιανό στους Δελφούς, ο οποίος είχε φύγει σχεδόν ένα χρόνο νωρίτερα, στις 19 Ιουνίου 1951.
Μια ιδιαίτερη σχέση, μια αγάπη που όπως όλα έδειξαν, δεν έσβησε ποτέ…
Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή
πηγη klik.gr/