Η σπάλα είναι το τελευταίο επάνω κόκαλο του μπροστινού ποδιού του αρνιού ή του κατσικιού με σχήμα τριγωνικό με φαρδιά και λεπτή επιφάνεια η λεγόμενη ωμοπλάτη που ενώνει το πόδι με το υπόλοιπο σώμα του ζώου. Το διάβασμα των σημαδιών της σπάλας του αρνιού λέγεται «ωμοπλατοσκοπία» και οι ρίζες του προφητικού διαβάσματος ξεκινούν από την αρχαιότητα. Από τους αρχαίους προγόνους μας οι οποίοι πίστευαν πολύ στη δύναμη των οιωνών.
Πίστευαν ότι η σπάλα του αρνιού έχουν σημάδια που σου δίνουν την δυνατότητα να μαντέψεις μελετώντας τα προσεχτικά.
Αυτού του είδους η παράδοση διατηρείται ακόμη και σήμερα. Ιδιαίτερα οι βοσκοί από πατέρα σε γιο μεταβιβάζουν αυτήν την απόκρυφη επιστήμη με τις «προφητικές» γνώσεις της «ωμοπλατοσκοπίας» και για το πώς να προφητεύουν το μέλλον παρατηρώντας τα σημάδια της πλάτης του ψημένου αρνιού ή κατσικιού.
Πώς να διαβάζουν τον καιρό για τις επόμενες μέρες και να προγραμματίζουν τις αγροκτηνοτροφικές τους εργασίες. Όπως προείπα οι καλύτεροι «ωμοπλατοσκόποι» ήταν βοσκοί, οι οποίοι γνώριζαν ότι τα καλά και τα κακά μαντάτα ήταν γραμμένα στο κόκαλο της πλάτης.
Δεν είναι και λίγοι αυτοί που μέχρι και σήμερα γνωρίζουν πώς να διαβάζουν τα σημάδια. Το κυριότερο και βασικότερο από όλα που πρέπει να προσέξει αυτός που κάνει την «ωμοπλατοσκοπία» είναι ότι το ζωντανό πρέπει να είναι του κοπαδιάρη ή του σπιτιού. Πρέπει όπως λένε το άρνί ή το κατσίκι βασικά να μην είναι μικρό σε ηλικία αλλά μεγάλο.Επίσης να έχει κοιμηθεί τουλάχιστον δύο νύχτες στην αυλή του σπιτιού κατά προτίμηση κάτω από τα αστέρια σε περίπτωση καλοκαιριάς ή διαφορετικά στο παχνί του σπιτιού.
Εάν κάποιος στο χαρίσει, τότε τα σημάδια που θα διαβάσει ο «ωμοπλατοσκόπος» «μιλάνε» για αυτόν που στο χάρισε και όχι για αυτό που σε ενδιαφέρει προσωπικά.
Πολλά είναι τα «σημάδια». Τα κυριότερα είναι τα ακόλουθα:
Το κυριότερο από αυτά είναι μια τρυπούλα στο πάνω και στενότερο μέρος της σπάλας, «τρύπα του νοικοκύρη», όπως την ονομάζουν. Εάν είναι στη θέση της τότε ο νοικοκύρης έχει ζωή μπροστά του, εάν δεν την βρίσκουν τότε…»Άντε και καλή ψυχή» . Εάν το μέσα μέρος της σπάλας ήταν θολό, το βιός του νοικοκύρη θα ήταν μεγάλο και ζηλευτό. Στο φαρδύ μέρος της σπάλας διάβαζαν τα σημάδια της νοικοκυράς του σπιτιού.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟ ΚΡΕΑΣ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΤΡΩΓΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΧΕΡΙ, ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΜΕ ΤΟ ΣΤΟΜΑ, ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΦΗΝΑΝ ΣΗΜΑΔΙΑ ΕΠΑΝΩ ΣΤΟ ΚΟΚΑΛΟ ΚΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΖΑΝ ΤΟΝ ΟΙΩΝΟ!
Άλλα σημάδια που διάβαζαν ήταν οι γραμμές στο μήκος της σπάλας. Βαθειά γραμμή στο επάνω χοντρό μέρος, είναι κακό σημάδι. Όσο πιο σκούρα έχει σκιά σημαίνει αρρώστια.
Εάν το νεύρο της σπάλας είναι δυναμωμένο η οικονομία του σπιτιού θα είναι ανθηρή. Οι προβλέψεις από το κοίταγμα της σπάλας είναι διαδεδομένες σε όλη την Ελλάδα σχεδόν και κυρίως στη Ρούμελη, Ήπειρο, Θράκη, Κρήτη, Μωριά, κ.τ.λ.
Οι αγωνιστές στην επανάσταση πίστευαν ότι μπορούσαν να προβλέψουν την έκβαση μιας μάχης. Αφού έτρωγαν τα αρνιά ή τα κατσίκια είτε με «κλέφτικο» τρόπο ψημένο είτε σουβλιστό, ο γεροντότερος πέρνοντας την σπάλα στα χέρια του ερμήνευε τα σημάδια.
Χαρακτηριστική ερμηνεία «ωμοπλατοσκοπίας» ήταν για την Μαντώ Μαυρογένους ην οποία ζήτησε από το γέροντα μάντη να της διαβάσει την τύχη της στην σπάλα του αρνιού. Πρόκειται για πραγματικό ιστορικό γεγονός. Ογέρο μάντης μελετάει προσεκτικά οσα προμηνύουν τα σημάδια και βγάζει τα μαντέματα που δεν είναι ευχάριστα για την Μαντώ. Της λέει μάλιστα : « Καπετάνισσα βλέπω μια μεγάλη αγάπη με ένα παλικάρι από μεγάλη γενιά» και το βλ΄εμμα του σκοτεινιάζει κα΄συνεχίζει… « Ύστερα βλέπω μοναξιά, χωρισμό και κλάμα, πολύ κλάμα» Αυτό προκαλεί την αγανάκτηση του Δημητρίου Υψηλάντη ο οποίος δεν πιστεύει τέτοιου είδους δεισιδαιμονίες. Όμως οι προφητίες του γέροντα ωμοπλατοσκόπου βγήκαν αληθινές. Ο έρωτας της Μαντώ Μαυρογένους με τον Δημήτριο Υψηλάντη στάθηκε άτυχος και εκείνη απέμεινε μονάχη μετά τον θάνατο του αγαπημένου της.
Την σπάλα πήρε στα χέρια της για να την διαβάσει και η όμορφη Κατερίνα που κρυφά αγαπούσε τον Παπαφλέσσα, τότε που ο παπάς την είχε επισκεφτεί κάποια βραδυά που τα στοιχειά της φύσης λυσσομανούσαν και η βροχή κτυπούσε αλύπητα το φτωχοκάλυβό της. Η καρδιά της λαχτάρισε και το βλένα της σκοτείνιασε σαν είδε τα ασχημα σημάδια- μαντέματα που πρόλεγαν τον χαμό του αγαπημένου της παπα και τον δικό της πρώορο θάνατο πριν την περίφημη μάχη στο Μανιάκι. Ο Παπαφλέσσας σαν είδε το χλωμασμένο της πρόσωπο την ρώτησε για τα σημάδια από την σπάλα και τι είχε δει. Με φωνή τρεμάμενη και συγκινημένη αντί να του πει τι αλήθεια έβλεπε, τον εμψύχωσε και του έδωσε θάρρος κρύβωντας του τι πραγματικά της είχαν δείξει τα σημάδια. Εκείνος έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος στο Μανιάκι με τους τουρκαραπάδες του Ιμπραήμ. Ενώ εκείνη προσπαθώντας να έλθει σε τελευταία συν΄ντηση μαζί του και να τον προειδοποιήσει να προσέχει πριν αρχίσει η περίφημη μάχη, κτυπημένη από αιγυπτιακό βόλι, άφησε την τελευταία της πνοή στα χέρια του του αγαπημένου της Παπαφλέσσα.
Είναι γνωστό από τα απομνημονεύματα του Κολοκοτρώνη, ότι ο ίδιος ο γέρος του μωριά εξέταζε την πλάτη του αρνιού και έκανε τις παρατηρήσεις του και τις προβλέψεις του τόσο για προσωπικής φύσεως θέματα όσο και εθνικά θέματα. Μεγάλη σημασία δίνεται, από το διάβασμα της σπάλας του ψημένου αρνιού ή του κατσικιού κατά το Πάσχα και κατά την ημέρα τ΄Άϊ – Γιωργιού, καθώς και ορισμένες ημέρες του χρόνου, προβλέψεις που ισχύουν για ένα έτος. Έτσι κοιτάζοντας την σπάλα βλέπουν πως θα πάει το κοπάδι (κοιτάζοντας στο Σταυρό), αν πεθάνει κάποιος (κοιτάζοντας στην κοιλότητα της άρθρωσης) και μάλιστα μπορούν να διακρίνουν αν θα είναι ο νοικοκύρης (αν η βούλα είναι στα δεξιά) ή η νοικοκυρά (αν η βούλα είναι στα δεξιά), αν φονευθεί κάποιος από το σπίτι ( οπότε θα υπάρχει τρύπα στην επιφάνεια), αν ο νοικοκύρης θα έχει καλή σοδειά, αν η χώρα πάει καλά σε περίπτωση πολέμου και άλλα πολλά τα οποία έχουν σχέση όχι με κάποιο γενικό πρότυπο διερεύνησης της σπάλας αλλά είναι σχετικά με την εμπειρία και την ικανότητα του κάθε ενασχολούμενου με το θέμα.
Η «ωμοπλατοσκοπία» έρχεται από πολύ παλιά, από τον 11οναιώνα. Αρχικά μετεδίδετο εμπειρικά, υπήρξε όμως και πραγματεία περί του θέματος, ο Μιχαήλ Ψελλός έχει γράψει σχετικά.
Σύμφωνα με γραπτό χειρόγραφο του πρώτου ημίσεως του 13ουαιώνος το οποίο παρεδόθει από Τούρκους και βαρβάρους (όπως αναφέρει στον τίτλο του), είναι καταγεγραμμένος ο τρόπος της εξέτασης της ωμοπλάτης του ζώου και της εξαγωγής των συμπερασμάτων.
Εκτενώς για το θέμα έχει γράψει, μεταξύ άλλων και ο Γ. Α. Μέγας : «ωμοπλατοσκοπία» πραγματεία η οποία εκτίθεται στην λαογραφία του Ν. Πολίτιου 9-10, 1926 – 1929 και η οποία παρατίθεται εδώ: «ωμοπλατοσκοπία».
Εργασία :ΚΟΜΙΑΝΟΣ ΠΙΠΗΣ , komianos.wordpress.com
iscreta.gr

Από xiromeropress

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *