Αφιέρωμα:Μικρή Παλούκοβα[Λεύκα ] Αιτωλοακαρνανίας,το χωριό που η ιστορία του στα βάθη των αιώνων.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΤΕ

Η κοινοτική έκταση του χωριού αποτελεί ένα τρίγωνο. Η κορυφή του τριγώνου ξεκινάει από εκεί που σμίγει το ποτάμι του χωριού της Παλούκοβας με τον Φείδαρι. Από εκεί η ανατολική πλευρά του τριγώνου προχωρεί ένα διάστημα στις όχθες του ποταμού Φείδαρι, μετά περνάει από μέσα από την περιφέρεια της Γραμμένης Οξυάς και Λεύκας και φτάνει στην περιφέρεια του χωριού Στάγια. Η αριστερή πλευρά του τριγώνου, καθώς βλέπουμε προς
τη Σαράντινα, φτάνει στο σημείο που ενώνονται τα δύο ποτάμια της Μικρής και της Μεγάλης Παλούκοβας, στο σημείο αυτό, παίρνει την ανάμεσα στα δυό ποτάμια κορυφογραμμή, φτάνει στην τοποθεσία Μεσοβούνι, στρίβει αριστερά, περνά από την τοποθεσία Κορομηλιές και φτάνει στην τοποθεσία Κουμάσια. Από το σημείο αυτό ξεκινάει η βάση – όριο, του τριγώνου πίσω από μια ψηλή βουνοκορφή της Οξυάς και χωρίζει τις κοινοτικές περιφέρειες Στάγιας και Παλούκοβας και φτάνει στην περιφέρεια της κοινότητας Γραμμένης Οξυάς.


ΠΟΤΕ ΧΤΙΣΤΗΚΕ Η ΠΑΛΟΥΚΟΒΑ
Πότε χτίστηκε η Παλούκοβα δεν το ξέρουμε. Η ιστορία της χάνεται μέσα στα βάθη των αιώνων. Η παράδοση λέει πως στη Μεγάλη Παλούκοβα, εκεί που σήμερα είναι το ξωκκλήσι ο Άγιος Κωνσταντίνος, ζούσαν δύο αδέλφια τσοπάνηδες με τα κοπάδια τους. Ο μεγάλος έμεινε εκεί και οι απόγονοί του δημιούργησαν την Μεγάλη Παλούκοβα. Ο μικρός με το κοπάδι του ήρθε και εγκαταστάθηκε εκεί που σήμερα είναι το χωριό της Μικρής Παλούκοβας.
Εκείνο που μπορεί να θεωρηθεί σαν περισσότερο θετικό είναι, ότι κάποτε ελάχιστες οικογένειες έφυγαν από τη Μεγάλη Παλούκοβα και εγκαταστάθηκαν εκεί που είναι σήμερα η Μικρή Παλούκοβα προκειμένου να βολέψουν στη βοσκή καλλίτερα τα κοπάδια τους. Όταν δε πλήθυναν και αυτοί, μοίρασαν την περιφέρεια στις δύο κοινότητες-χωριά. Τέτοιο έγγραφο με τα όρια της διανομής πήραν από κάποιο Τούρκο αγά. Το έγγραφο αυτό το είχε ο Κωσταντέλος Μπαλαφούτης από την Μικρή Παλούκοβα. Συχνά οι κάτοικοι των δύο χωριών έρχονταν σε προστριβές για την οριοθέτηση των βοσκοτόπων και κυρίως γιά μια έκταση που είναι πάνω από την τοποθεσία Κουμάσια, στις πλαγιές της Οξυάς.
ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ
Οι περισσότεροι κάτοικοι της Παλούκοβας ήταν κτηνοτρόφοι βοσκοί. Το έτος 1930 διατηρούσαν 6.000 γιδοπρόβατα. Το χειμώνα για να ξεχειμάσουν τα κατέβαζαν στο Μεσολόγγι και τη Ναύπακτο. Το καλοκαίρι τα ανέβαζαν στο χωριό και βοσκούσαν στην κοινοτική περιφέρεια. Ασχολούνταν οι κάτοικοι και με τη γεωργία. Καλλιεργούσαν λίγα αμπέλια, είχαν αρκετούς κήπους μέσα στο χωριό και έξω λιγοστά χωράφια με τριφύλλι. Έσπερναν και λίγα δημητριακά. Έσπερναν καλαμπόκι, σιτάρι, βρίζα, και ελάχιστα όσπρια. Έσπερναν χωράφια που βρίσκονταν σε υψόμετρο 1500 μέτρα ίσως και περισσότερο, όπως τα χωράφια που ήταν στις τοποθεσίες Μισοβούνι, Κρανούλες, Φλουδόλακα, κ.α.
Τα περισσότερα χωράφια ήταν ξερικά γιατί το χωριό δεν έχει πολλά νερά. Μέσα στο χωριό υπάρχουν τρεις βρύσες με λίγο αλλά κρυσταλλένιο και δροσερό νερό.
Τώρα όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της Παλούκοβας – Λεύκας έχουν εγκατασταθεί στον Έπαχτο και στο Μεσολόγγι. Στην τοποθεσία Μεσόκαμπος, έξω από το Μεσολόγγι έχουν συγκεντρωθεί οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού μόνιμα, εκεί δε έχουν μεταφέρει το σχολείο τους και την έδρα της κοινότητας. Το καλοκαίρι πηγαίνουν στο χωριό μερικοί κάτοικοι και λίγοι βοσκοί με τα κοπάδια τους.
ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ ΚΑΙ ΝΕΡΟΤΡΙΒΕΣ
Ο πρώτος νερόμυλος στην Παλούκοβα ήταν του Μπουμπούλα του Φώτη που ήταν χτισμένος στην Β.Δ. πλευρά του χωριού στο ρέμα που πάει ο δρόμος προς την τοποθεσία Κουκιά. Ενας άλλος χτίστηκε από τον Μπουμπούλα τον Μητράκη που ήταν στη συμβολή των ποταμών της Παλούκοβας και του Φείδαρι. Ο γερό Μητράκης Μπουμπούλας εκεί είχε και αξιόλογες νεροτριβές, μαντάμια και ντρεστύλα. Ήταν δε ο μπάρμπα Μητράκης περίφημος πρακτικός γιατρός της περιοχής. Θεράπευε τις εξαρθρώσεις, τα σπασίματα χεριών και ποδιών σε ανθρώπους και ζώα. Ακόμη γιάτρευε αποτελεσματικά τα συρίγγια με αλοιφές. Χωρίς να το ξέρει έφτιαχνε με διάφορα βότανα, οινόπνευμα και μούχλα κάποιο είδος πενικιλίνης.


ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΑΛΟΥΚΟΒΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ
Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ένας περίφημος κλέφτης, ο Κώστας Κραββαρίτης, καταγόταν από την Παλούκοβα και ήταν αδελφός του Αποστολάκη. Είχε δικό του τμήμα από κλέφτες και ήταν προσκολλημένος σε μεγαλύτερες ομάδες κλεφτών. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες κατά των Τούρκων. Η λαική μούσα του χάρισε πολλά τραγούδια. Ο Κώστας Κραββαρίτης δολοφονήθηκε από τον πασά των Σαλώνων μέσα στα Σάλωνα. Την ευθύνη για την δολοφονία του Κραββαρίτη την απέδωσε η λαική μούσα στον Πανουργιά και τον Μανίκα με τούτο το τετράστιχο.
Το κρίμα νάχει ο Πανουργιάς
Τα αλίμονο ο Μανίκας
Για το κακό απόκαμαν
Στον Κώστα Κραββαρίτη
Κατά τον αγώνα του 1821 δεν έχουμε πολλά στοιχεία ποίοι από τους κατοίκους της Παλούκοβας έλαβαν μέρος στην Επανάσταση, βέβαια όμως είναι τούτα.
1. Το 1823 όταν όλο το Κράββαρι προσκύνησε και έδωσε το ραι στον Σκόντρα πασά που ήρθε στο Νεχώρι Ναυπακτίας, τα χωριά του πάνω Κράββαρι, Μικρή Παλούκοβα, Τρανή Παλούκοβα, Στρομίνιανη, Βοιτσά, Ζηλίστα, Κοτλίστια, κ.λ.π. δεν προσκύνησαν.
2. Το 1824 η Μικρή Παλούκοβα δίνει στον καπετάν Σαφάκα 67 γρόσια και τα παραδίνει ο αντιπρόσωπος του χωριού Γιωργάκης.
3. Σαν μαχητές στο τμήμα του καπετάν Σαφάκα φέρονται από την Μικρή Παλούκοβα οι Βασίλης Κούστας, Μήτρος Τσόλος, Θανάσης Μπαλαφούτης, Γιάννης Παναγιωτόπουλος, Βασίλης Ραυτόπουλος, και Βασίλης Παλκοββίτης.
Επίσης την ίδια εποχή προσφέρουν στον Καραισκάκη οι κάτοικοι της Παλούκοβας 346 οκάδες αλεύρι και 98 σφαχτά. Αργότερα πάλι, δίνουν για τα ζώα, στον Καραισκάκη 180 οκάδες αλεύρι. Τα παραπάνω προκύπτουν από το αρχείο του Ανδρίτσου Σαφάκα που δημοσίευσε ο λαογράφος Λουκόπουλος.
Στους Βαλκανικούς Πολέμους η Παλούκοβα είχε νεκρό τον Ντίνο Ράφτη και τον Κώστα Χαλαζιά, γιο του Γιωργούλα.
Στο Μικρασιατικό Πόλεμο τον Κωνσταντίνο Χαλαζιά γιο του Μήτρου.
Κατά τον Ελληνοιταλικό Πόλεμο στην Αλβανία σκοτώθηκε ο Κώστας Χαλαζιάς, γιος του Γιώργου Χαλαζιά.
Στην τετράχρονη Ιταλογερμανική κατοχή από τους κατοίκους της Μικρής Παλούκοβας, συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση είχαν οι Νίκος Κούστας και Γιώργος Χαλαζιάς.
Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΛΗΣΤΟΦΥΓΟΔΙΚΩΝ
Μετά την απελευθέρωση της χώρας από τους Τούρκους την ύπαιθρο χώρα βασάνιζαν οι ληστοφυγόδικοι. Στην περιοχή της Μικρής Παλούκοβας δρούσε η ομάδα των Σπαθία, Κωνσταντέλου και Θανασούλα.
Αυτοί σκοτώθηκαν στην Αράχωβα Ναυπακτίας μέσα στο σπίτι του Σισμάνη που ήταν κουμπάρος των ληστών γιατί του είχαν βαφτίσει τα παιδία του. Γλίτωσε μόνο ο Νικολής Κουρεμένος από την Αμώρανη, γιος της αδελφής του Γ. Χαλαζιά. Σκοτώθηκαν άλλοι τρείς ληστοφυγόδικοι στου Μπουμπούλα του Φώτη το μύλο από απόσπασμα της χωροφυλακής. Στους σκοτωμένους ληστές ήταν και ο Κολοκύθας που καταγόταν από την Παλούκοβα και οι απόγονοι του εγκαταστάθηκαν στην Σπερχειάδα Λαμίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
( Τα ιστορικά στοιχεία έχουν βρεθεί στο προσωπικό αρχείο του Γεωργίου Α. Χαλαζιά ο οποίος γεννήθηκε στην Παλούκοβα το 1909 και υπηρέτησε ως δάσκαλος στο χωριό την περίοδο από το 1932 έως το 1936 ).
πληροφοριες lefka-paloukova.gr

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΤΕ