Η πρώτη θέαση θα γίνει από τις ευθείες του λαμιώτικου κάμπου. Εκεί, πίσω από τα σκιερά πλατανοδάση του Σπερχειού ποταμού, θα δείτε να ξεπροβάλλει εντυπωσιακός και να τρυπά τον γαλάζιο ουρανό ο χιονισμένος -ήδη από τα τέλη του Νοέμβρη- κώνος. Οσο τα χιλιόμετρα κυλούν, θα βρίσκεστε να οδηγείτε ανάμεσα σε ευθυτενή έλατα και γεροδεμένες βελανιδιές, ενώ το κάδρο του ορίζοντα βαθμηδόν θα γεμίζει με ανταριασμένες κορφές. Με αυτόν τον τρόπο το Βελούχι θα σας πάρει στη ράχη του και στροφή τη στροφή θα σας «μυήσει» στη μαγεία της ευρυτανικής ορεινής φύσης.

Το επιβλητικό αυτό βουνό του Καρπενησίου ήταν γνωστό στον αρχαίο κόσμο με την ονομασία «Τυμφρηστός», που κάποιοι τη συνδέουν με τον αρχαίο βασιλιά Τέφραντα, γιο του Ηρακλή, ενώ κάποιοι άλλοι τη συσχετίζουν με παράφραση της λέξης «τύμβος», που παραπέμπει στο χαρακτηριστικό σχήμα του. Ο αρχαίος Ελληνας ιστορικός και γεωγράφος Στράβων (64 π.Χ. – 24 μ.Χ.), πάντως, αναφέρεται στο Βελούχι αποκαλώντας το «όρος Δρυόπων». Η σημερινή ονομασία, που συναντάται καταγεγραμμένη για πρώτη φορά το 1453, είναι πιθανόν βλάχικης-λατινικής καταγωγής, αφού τα ορεινά λιβάδια του βουνού, σύμφωνα με τους στίχους γνωστού δημοτικού τραγουδιού, ήταν πλούσιοι βοσκότοποι για τα πολυάριθμα κοπάδια των νομάδων Βλάχων:
«Βελούχι μου περήφανο
κι Οξιά ζωγραφισμένη,
λιώσε τα χιόνια γλήγορα
να χορταριάσει ο τόπος.
Να βγουν οι Βλάχοι στα βουνά
να βγουν κι οι Βλαχοπούλες,
να βγουν και τα Βλαχόπουλα
λαλώντας τις φλογέρες».
Μάλιστα, η ίδια ονομασία ήταν αυτή που έδωσε το ψευδώνυμο «Βελουχιώτης» στον θρυλικό αρχικαπετάνιο του ΕΛΑΣ, Θανάση Κλάρα (1905-1945). Αν και η νεότευκτη σήραγγα που διαπερνά τα σπλάχνα του έχει διευκολύνει αφάνταστα τις μετακινήσεις των οχημάτων που κινούνται από τη Λαμία προς το Καρπενήσι και αντίστροφα, οι στροφές τις οποίες θα κληθεί ν’ αντιμετωπίσει ο οδηγός, κυρίως λίγο πριν και αμέσως μετά το χωριό Ράχες Τυμφρηστού, παραμένουν ζόρικες. Σε γενικές γραμμές, πάντως, ο ταξιδιώτης θα πρέπει να γνωρίζει ότι η απόσταση που χωρίζει τη Λαμία από την πρωτεύουσα της Ευρυτανίας -το Καρπενήσι- είναι 72 χλμ. και ο χρόνος που απαιτείται για να τη διανύσει είναι περίπου 90 λεπτά. Βέβαια, αν έχει προηγηθεί χιονόπτωση και η χρήση αντιολισθητικών αλυσίδων είναι επιβεβλημένη, τότε η διάρκεια της διαδρομής εξαρτάται από τις διαθέσεις του χιονιά…

Η ψηλότερη πρωτεύουσα
Το Καρπενήσι, σκαρφαλωμένο σε ύψος 950 μ. στις πλαγιές του Τυμφρηστού, δίκαια κατέχει τον τίτλο της ψηλότερης πρωτεύουσας της Ελλάδας. Στην περιοχή έχουν βρεθεί υπολείμματα αρχαίων οικισμών, ενώ στον λόφο Παλιόκαστρου (Αγιος Δημήτριος) βρέθηκαν 35 χρυσά, υψηλής τεχνικής, κοσμήματα ελληνιστικών χρόνων, τα οποία έγιναν γνωστά σαν «Θησαυρός του Καρπενησίου». Σήμερα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και στο Μουσείο Μπενάκη. Ωστόσο, η καταγεγραμμένη ιστορία της ορεινής πολίχνης ξεκινά από τα ύστερα βυζαντινά χρόνια, ενώ τη σημαντικότερη ακμή της γνώρισε τον 18ο αιώνα, όταν μετεξελίχθηκε από μικρή γεωργοκτηνοτροφική πόλη σε σημαντικό εμπορικό, αλλά και πνευματικό κέντρο. Μάλιστα, εδώ λειτουργούσε η φημισμένη «Ανώτερη Σχολή Ελληνικών Γραμμάτων», την οποία ίδρυσε τον 17ο αιώνα ο Ευγένιος Γιαννούλης. Ανάμεσα στα άλλα, διδάσκονταν Φιλοσοφία, Λογική, Πατερικά Κείμενα και Αρχαία Ελληνική Γραμματεία!

Λόγω της θέσης του, αλλά και της ορεινής φύσης που αγκαλιάζει από παντού τον πολεοδομικό ιστό, το Καρπενήσι θα μπορούσε σήμερα να είναι μία από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας. Δυστυχώς, τις χρονιές 1943 και 1944 τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής ανατίναξαν τα παλιά μεγαλόπρεπα πέτρινα κτίρια και στη συνέχεια πυρπόλησαν την ορεινή πρωτεύουσα, πιστεύοντας πως έτσι θα καθυποτάξουν την καθολική αντίσταση του περήφανου ευρυτανικού λαού. Συνολικός απολογισμός της γερμανοϊταλικής κατοχής: από τα 1.000 παραδοσιακά λιθόκτιστα κτίρια της πόλης γλίτωσαν την καταστροφή μόλις 8! Αργότερα ακολούθησαν τα «πέτρινα χρόνια» της ανέχειας και της εγκατάλειψης, αλλά και ο κακός σχεδιασμός ανάπλασης που στηρίχτηκε στην κατασκευή απρόσωπων τσιμεντένιων κτισμάτων. Ετσι, το θρυλικό Καρπενήσι έχασε την αυθεντική αρχιτεκτονική του ταυτότητα.
Πριν βιαστείτε να το εγκαταλείψετε και να «πάρετε τα βουνά», μην παραλείψετε να κάνετε μια βόλτα στην ιστορική πλατεία Μπότσαρη και στους πλατανοσκέπαστους δρόμους Εθνικής Αντιστάσεως και Ζηνοπούλου, να ξεδιψάσετε στις πέτρινες κρήνες, να πιείτε τον καφέ σας στα όμορφα καφέ, να επισκεφθείτε τον ιστορικό μητροπολιτικό ναό της Αγίας Τριάδας (17ος αι.) και να περιεργαστείτε το κτίριο του παλιού Δημαρχείου.
Δύο χιλιόμετρα νότια από το κέντρο της πόλης θα συναντήσετε τη φυσική τοποθεσία Κεφαλόβρυσο που, όταν το επιτρέπει ο καιρός, είναι ιδανικός τόπος για ευχάριστους περιπάτους κάτω από τα θεόρατα πλατάνια και δίπλα στις πηγές του Καρπενησιώτη με τα κεφαλάρια, απ’ όπου αναβλύζουν τα νερά του ποταμού. Στον πανέμορφο αυτό τόπο διαδραματίστηκε στις 9 Αυγούστου του 1823 η -καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη του Αγώνα- «Μάχη του Κεφαλόβρυσου», που, παρ’ όλη τη νικηφόρα για τα ελληνικά όπλα έκβασή της, στοίχισε τη ζωή του θρυλικού Σουλιώτη οπλαρχηγού Μάρκου Μπότσαρη.

Πάνω από τα σύννεφα
Η ψηλότερη κορφή του βουνού αγγίζει τα 2.315 μ. και είναι ορατή από τα περισσότερα σημεία της Ευρυτανίας, της ορεινής Φωκίδας, της Φθιώτιδας, αλλά και της Καρδίτσας. Τα τελευταία χρόνια το Καρπενήσι και το βουνό του το Βελούχι έγιναν γνωστά κυρίως στους λάτρεις των χειμερινών σπορ, μετά τη λειτουργία του χιονοδρομικού κέντρου, το οποίο ξεδιπλώνει τις πίστες του στη θέση Διαβολότοπος, σε υψόμετρο που κυμαίνεται από 1.850 έως 2.040 μ.
Οι πρώτες εγκαταστάσεις δημιουργήθηκαν γύρω από το ορειβατικό καταφύγιο το 1974. Σήμερα, το χιονοδρομικό κέντρο Καρπενησίου, που απέχει από την πόλη 12 χλμ., διαθέτει 15 πίστες σκι και μια οργανωμένη πίστα snowboard. Η μεταφορά των χιονοδρόμων γίνεται με πέντε αναβατήρες, εκ των οποίων ένας είναι συρόμενος, ενώ τρεις διθέσιοι και ένας τριθέσιος είναι εναέριοι. Το σαλέ και το snow bar είναι πλήρως ανακαινισμένα (πληροφορίες 22370 22002, www.velouxi.gr).

Αν ακόμη δεν έχει χιονίσει ή το χιόνι δεν είναι επαρκές για χιονοδρομία, αξίζει με το παραπάνω ν’ ανηφορίσετε τις αλλεπάλληλες φιδίσιες στροφές που θα σας φέρουν από την πλατεία του Καρπενησίου στα ανεμοδαρμένα ύψη του Βελουχιού. Καθ’ όλη τη διάρκεια της έντονα ανηφορικής πορείας (προσοχή στον πρωινό πάγο που συνήθως καλύπτει μέρος του οδοστρώματος), θα έχετε πολλές ευκαιρίες ν’ απολαύσετε, ιδίως με καθαρή ατμόσφαιρα, την ανεπανάληπτη θέα στο σύνολο σχεδόν του ορεινού ανάγλυφου της Ρούμελης.
Η πόλη του Καρπενησίου, η κοιλάδα της Ποταμιάς, τα βουνά Χελιδόνα, Καλιακούδα, η πολύκορφη οροσειρά των Αγράφων στον Βορρά και οι κορυφογραμμές της Οξιάς, των Βαρδουσίων και της Γκιώνας στον Νότο, από εδώ πάνω φαντάζουν μυθικές, καθώς ξεπροβάλλουν από την ομίχλη, τυλιγμένες με τα χιόνια του χειμώνα.
Για τον ταξιδιώτη που θέλει να γνωρίσει την άγνωστη πλευρά του Βελουχιού και να ξεφύγει κάπως από τα πεπατημένα ταξιδιωτικά μονοπάτια, προτείνουμε να ακολουθήσει τον ασφάλτινο δρόμο που διατρέχει σε υψόμετρο από 900 έως 1.200 μ. περιμετρικά το βουνό. Σε αυτήν τη μικρή, αλλά περιπετειώδη, πορεία, κυρίως λόγω στροφών και κατολισθήσεων, θα γνωρίσει από κοντά την περιβαλλοντική του αξία και θ’ ανακαλύψει ένα πλήθος μικρών και μεγαλύτερων χωριών που κουρνιάζουν κάτω από τον επιβλητικό κώνο του.
Στα ψηλότερα σημεία η χλωρίδα αποτελείται από εκτεταμένα δάση κεφαλονίτικης ελάτης, ενώ πιο χαμηλά εκτείνεται η ζώνη όπου φύονται κυρίως δάση δρυός και άλλων φυλλοβόλων. Αρκετά πλούσια παραμένει η πανίδα του, παρότι το παράνομο κυνήγι έχει προκαλέσει σημαντικές καταστροφές. Στην ευρύτερη περιοχή ζουν πολλά αγριογούρουνα, αρκετοί λύκοι, λίγα ζαρκάδια, ενώ τελευταία έχει αναφερθεί η παρουσία της αρκούδας που φαίνεται να επαναδιεκδικεί τα παλιά της λημέρια. Σημαντική, επίσης, είναι και η πτηνοπανίδα. Δυστυχώς η συνεχής, ανεξέλεγκτη διάνοιξη δρόμων και η παράνομη υλοτομία υποβαθμίζουν το εύθραυστο οικοσύστημα του σημαντικού αυτού βουνού και καταστρέφουν το ορεινό ενδιαίτημα πολλών απειλούμενων ειδών, δημιουργώντας σε αυτά προβλήματα επιβίωσης.

Με αφετηρία, λοιπόν, το Καρπενήσι, η προτεινόμενη ορεινή διαδρομή μας θα περάσει από τα χωριά Στένωμα, Παυλόπουλο, Παπαδιά, Δομιανοί, Αγία Παρασκευή, Αγία Τριάδα και αφού στριφογυρίσει περιμετρικά τον Τυμφρηστό (Βελούχι), θα καταλήξει στο κομβικό σημείο του δρόμου Λαμίας – Καρπενησίου. Από εδώ μπορείτε να επιστρέψετε και πάλι στο Καρπενήσι μέσω της νέας σήραγγας του Τυμφρηστού, να συνεχίσετε αν θέλετε προς Κρίκελλο, Δομνίστα ή να κατηφορίσετε τον δρόμο της επιστροφής για Λαμία και εθνική οδό Αθηνών-Θεσ/νίκης.
Κείμενο-Φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης/www.viewsofgreece.gr
ΠΗΓΗ thetravelbook.gr/

Από xiromeropress

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *