H Mυρτιά Αιτωλοακαρνανίας είναι από τα πιο όμορφα χωριά της χώρας μας,με ιστορία πάνω απο 1000 χρόνια!

Το χωριό Μυρτιά βρίσκεται στο δρόμο δίπλα στη Λίμνη Τριχωνίδα και με κατεύθυνση από Αγρίνιο προς Θέρμο, Λίγο έξω από τον οικισμό υπάρχει το Μοναστήρι της Παναγίας της Μυρτιάς. Πρόκειται για ένα σημαντικό βυζαντινό μνημείο.
Έχει ιστορία χιλίων χρόνων και αποτέλεσε ιστορικό αλλά και καλλιτεχνικό πυρήνα της ευρύτερης περιοχής, κατά τη μακραίωνη ιστορία του. Η Μονή είναι χτισμένη μέσα στη φύση, σε σημείο από όπου ο επισκέπτης έχει θέα προς τη Λίμνη της Τριχωνίδας.Η Μυρτιά είναι μια γραφική περιοχή της Tριχωνίδας με παραλίμνιες ταβέρνες (Παραλία Mυρτιάς), όπου μπορείτε να δοκιμάσετε την ονομαστή αθερίνα της λίμνης. Στο χωριό Mυρτιά θα δείτε την εκκλησία του Aγίου Iωάννη και το εκκλησάκι της Aγίας Eλεούσας σε σπηλιά («μπαλκόνι» με θέα σε όλη την περιοχή της Mυρτιάς και την Tριχωνίδα).
Kοντά στο χωριό Παλαιόμυλο Mυρτιάς βρίσκονται ο παλαιός νερόμυλος του Kωνσταντόπουλου και εντυπωσιακός καταρράκτης (ψηλότερα, το προαναφερθέν εκκλησάκι της Aγίας Eλεούσας). H μονή Μυρτιάς, αξιόλογης αρχιτεκτονικής, είναι αφιερωμένη στα Eισόδια της Θεοτόκου, ιδρύθηκε δε το 1491, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή.




Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΥΡΤΙΑΣ
Η Μάχη της Μυρτιάς ή Γουρίτσας ήταν πολεμική σύγκρουση μεταξύ των ανταρτών του ΕΛΑΣ και των Γερμανών, στις 10 Ιουλίου του 1943. Στη σύγκρουση, νικητής αναδείχθηκαν οι δυνάμεις των ανταρτών.
Στις 7 Ιουλίου 1943 έφθασε σήμα στο Γενικό αρχηγείο Δυτικής Στερεάς (είχε την έδρα του στον Άγιο Βλάση), από την οργάνωση του ΕΑΜ στο Αγρίνιο:
«Πληροφορία εξακριβωμένη: εντός των ημερών τμήμα του κατοχικού στρατού θα μεταβεί στο Θέρμο για εγκατάσταση στρατιωτικής βάσεως. Παρακαλούμε να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για ματαίωσή της». Η «διαρροή» προέρχονταν από τη διερμηνέα των Γερμανών στο Αγρίνιο, Μαρία Δημάδη.
Έπρεπε πάση θυσία, τα σχέδια των κατακτητών να αποτραπούν, γιατί εγκατάσταση των Γερμανών στο Θέρμο σήμαινε την αποκοπή του αντάρτικου τμήματος από τις βάσεις ανεφοδιασμού, που κατά κύριο λόγο ήταν τα πλούσια καμποχώρια του Αγρινίου, διχοτόμηση της ορεινής Τριχωνίδας. Το Θέρμο θα είναι μια σφήνα στην καρδιά της ανταρτοκρατούμενης περιοχής. Και αποκοπή από τη Μακρυνεία και τη Ναύπακτο.
Ο χρόνος πίεζε πολύ. Έτσι το 2/39 Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, φεύγει από την έδρα του και έρχεται στη Γουρίτσα (Μυρτιά). Καταυλίζεται στο γνωστό μοναστήρι της Μυρτιάς κι αμέσως αρχίζει η προετοιμασία, η οποία περιλάμβανε την αναγνώριση του χώρου και επιλογή του σημείου της ενέδρας. Τελικά επιλέχτηκαν οι στροφές πριν το χωριό της Μυρτιάς. Την οργάνωση του εδάφους με προπετάσματα από πέτρες, προκαλύμματα από κλαδιά και μικρά χαρακώματα και τον ορισμό των θέσεων. Λέγεται ότι πρόλαβαν να κάνουν και ένα συναγερμό – άσκηση με πλήρη επιτυχία. Όλα συνέβαιναν κάτω από την επίβλεψη του έμπειρου πολεμιστή καπετάν-Επαμεινώντα (Βασίλης Σκιαδάς από τον Άγιο Βλάση. Είχε υπηρετήσει σαν υπίλαρχος στο Άλβανικό μέτωπο).
Στο τηλέφωνο του Μοναστηριού της Μυρτιάς οι αντάρτες στις 10 Ιουλίου το πρωί ειδοποιήθηκαν τηλεφωνικά, ότι ξεκινάει από το Αγρίνιο η φάλαγγα από 14 γερμανικά αυτοκίνητα και τρεις (3) μοτοσυκλέτες με 120 Γερμανούς.


Κατά τις 6-7 η ώρα το πρωί οι Γερμανοί έφθασαν στις στροφές αυτές και σταμάτησαν. Παρατήρησαν το έδαφος και έστειλαν ένα μοτοσικλετιστή ανιχνευτή μπροστά να ερευνήσει το μέρος. Αυτός πέρασε σε όλες τις στροφές και όταν έφτασε στην Τούμπα του χωριού Μυρτιά, τους ειδοποίησε να έλθουν και αυτοί που σταμάτησαν και ότι δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο ή φόβος. Έτσι η φάλαγγα των Γερμανών μπήκε στον κλοιό της ενέδρας. Όταν το τελευταίο αυτοκίνητο της φάλαγγας το οποίο είχε φαρμακευτικό υλικό μπήκε στον κλοιό, ο Επαμεινώνδας διατάσσει τον σαλπιγκτή του Φ. Πολιτόπουλο να δώσει το σύνθημα της επίθεσης. Οι χειροβομβιστές ρίχνουν τις χειροβομβίδες, ιδίως Μιλς, στα αυτοκίνητα που σταμάτησαν μπροστά τους και με τα όπλα που χτυπούσαν τους Γερμανούς, οι οποίοι προσπαθούσαν να κατέβουν. Τα οπλοπολυβόλα με τα καλά πυρά διασταυρώσεως κυριολεκτικά τους θέρισαν. Το αυτοκίνητο με τον ασύρματό του και με το Διοικητή του Λοχαγό Μπέτλερ που έκανε χρέη Ταγματάρχη, στη μεγάλη στροφή έγινε σκόνη και χάθηκε η επαφή των Γερμανών με το Αγρίνιο και έτσι δεν στάλθηκε γερμανική ενίσχυσή του από το Αγρίνιο.
Από τη μεριά των Γερμανών σκοτώθηκαν 117 άνδρες (από τους 120). Δυο πιάστηκαν αιχμάλωτοι κι ένας τόσκασε. Κατάφερε να φθάσει στο Αγρίνιο και να ειδοποιήσει την διοίκησή του. Τα αντίποινα δεν ήταν ίδια με τα κατοπινά των Γερμανών σε άλλα μέρη. Το ειδοποιημένο πυροβολικό των Γερμανών έφτασε στο σημείο και το σφυροκοπά. Στο μεταξύ όμως οι αντάρτες έχουν απομακρυνθεί. Την άλλη μέρα αεροπλάνα βομβάρδισαν το χωριό. Οι απώλειες πολύ μικρές: μια γωνιά ενός σπιτιού και ένα μουλάρι! Όσον αφορά όμως τα γερμανικά οχήματα, δυστυχώς ένας μόνο αντάρτης (ο Γιώργος Παπατρέχας – Ερμής από το Ξηρόμερο) ήξερε να οδηγεί. Έτσι τα 13 από τα 14 αυτοκίνητα του εχθρού τα έκαψαν επιτόπου.
Από τη μάχη όμως δεν έλειψαν οι απώλειες των ανταρτών. Στη μάχη αυτή χάθηκαν 5 παλληκάρια κι οι τραυματίες ήταν ελάχιστοι. Οι νεκροί ήταν οι:
1. Χαράλαμπος Χαμαμτζής (Παυσανίας) απ’ το Αγρίνιο
2. Δημήτριος Υφαντής εφεδροελασίτης από το Θέρμο
3. Σωκράτης Παπουτσής από το Αγγελόκαστρο
4. Κώστας Παπαδονάσιος ή Νασαρης από τη Αμβρακιά και
5. Σπύρος Γαρδέλης εφεδροελασίτης από το Θέρμο
Οι τραυματίες ήταν λίγοι, μεταξύ των οποίων ένας από την Αμβρακιά που πέθανε (δυστυχώς, δεν είναι γνωστό το όνομά του). Πηγές αναφέρουν κι έναν πολίτη περαστικό τον Γιάννη Φλωρόπουλο.
Η μάχη της Γουρίτσας είναι η πρώτη σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τους Γερμανούς. Εκτός των άλλων κατέρριψε το μύθο του αήττητου του γερμανικού στρατού. Θεωρήθηκε δε από τους Γερμανούς πολεμική σύγκρουση. Ματαιώθηκε οριστικά η εγκατάσταση των Γερμανών στο Θέρμο. Όσες φορές ανέβηκαν στο Θέρμο, το έκαναν πλέον με ισχυρές δυνάμεις. Το πολεμικό και ιατροφαρμακευτικό υλικό ήταν τεράστιο.
O διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής Ουίλσον εξέφρασε στο Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ την ευαρέσκειά του για την πλήρη επιτυχία της μάχης, η οποία μεταδόθηκε από το ραδιοφωνικό σταθμό Καΐρου στις 20-7-1943 και της Μόσχας. Πάντως στα βιβλία των Έντι Μάγιερς και Κρις Γουντχάους δεν αναφέρουν το παραμικρό.
Όσο κι αν μοιάζει υπερβολικό, όπως λέει κι ο Μαραγιάννης «Οι στροφές της Μυρτιάς έγιναν τα Δερβενάκια της Ρούμελης». Στο ύψωμα της μεγάλης στροφής της Μυρτιάς στήθηκε ιστορικό μνημείο αυτής της μάχης και κάθε χρόνο γίνονται εκεί εκδηλώσεις για το μεγάλο αυτό ιστορικό γεγονός.
πηγη travelstyle.gr/