Από το βράδυ ''ανάπιαν'' το προζύμι και κοσκίνιζαν το αλεύρι μέσα στο ''σκαφίδι''.

Κάποιες φορές σε εμάς τους παλιότερους αρκεί η μυρωδιά του φρεσκοψημένου ψωμιού για να μας ξυπνήσει μνήμες γευστικές. Μνήμες που περιλαμβάνουν όλο το τελετουργικό παραγωγής του ψωμιού όπως το έκαναν οι μανάδες μας.
Από το βράδυ ”ανάπιαν” το προζύμι και κοσκίνιζαν το αλεύρι μέσα στο ”σκαφίδι”.

Έκαναν ένα μικρό λάκκο στο κέντρο και εκεί έλιωναν το προζύμι με ζεστό νερό και το ζύμωναν μέχρι να γίνει ένα απλό ζυμάρι. Το άφηναν όλη νύχτα σκεπασμένο ώστε να μένει ζεστό και ”να γίνει”. Το άλλο πρωί το προζύμι ήταν φουσκωμένο και αφού προσθέτανε και αρκετό νερό το ζύμωναν μαζί με όλο το αλεύρι. Το έπλαθαν σε καρβέλια βάζοντας τα μέσα στην ”πινακωτή” και περίμεναν μέχρι να ”ανέβουν”.


Ο ξυλόφουρνος άναβε από πολύ πρωί. Έβαζαν ξύλα μέσα στο φούρνο, στην αρχή λεπτά φρύγανα και άναβαν φωτιά μέχρι να καεί ο φούρνος τόσο στο δάπεδο όσο και γύρω γύρω. Αφού βεβαιώνονταν ότι ήταν εντάξει, έβγαζαν έξω τη θράκα με το ”συνδαύλι” και ”πάνιζαν” το φούρνο με βρεγμένο πανί στερεωμένο σε ξύλο ώστε να βγει έξω και το τελευταίο καρβουνάκι. Παίρνοντας τα καρβέλια ένα ένα, τα έβαζαν πάνω στο ”φουρνόξυλο” και τα τοποθετούσαν μέσα στο φούρνο. Έκλειναν το πορτάκι του φούρνου και άφηναν το ψωμί να ψηθεί.
Όταν άρχιζε να ψήνεται το ψωμί μοσχοβολούσε ο τόπος!!
Κείμενο: Βιολέττα Σάντα. Aromalefkadas.gr.