Γνωρίζοντας το νομό Αιτωλοακαρνανίας,Πυλήνη Ναυπακτίας,η ιστορία, εντυπωσιακές φώτο!

Ο Δήμος Πυλήνης ιδρύθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 1868 και άρχισε τη λειτουργία του στα 1869. Προέκυψε από τη διαίρεση των μεγάλων Δήμων Προσχίου και Αποδοτίας. Αναλυτικότερα απαρτίστηκε από τα χωριά Σίμου (έδρα), Δορβιτσά, Κολοσύρτης (σημ. Μηλιά), Ποκίστα, Στράνωμα, Στύλια του Δήμου Προσχίου και τα χωριά Ελευθέριανη, Λεπτοκαρυά και Βελβίτσαινα (σημ. Παλαιόπυργος) με τον συνοικισμό Περιβόλια του Δήμου Αποδοτίας.













ΦΩΤΟ ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Δήμος καταργήθηκε στα 1912 με τη διοικητική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Ελευθ. Βενιζέλου και τα χωριά που τον αποτελούσαν ανακηρύχθηκαν κοινότητες. Τότε το μέτρο αυτό θεωρήθηκε πολύ δημοκρατικό, γιατί έδινε τέλος στην κομματαρχική και αυταρχική εξουσία των Δημάρχων. Επίσης τα χωριά είχαν αρκετό πληθυσμό και θα μπορούσαν από μόνα τους να χαράσσουν την πορεία τους και να αποφασίζουν για το μέλλον τους.
Μεταπολεμικά όμως ο πληθυσμός άρχισε να συρρικνώνεται, αφού η πορεία του προς τα αστικά κέντρα, λόγω της εγκατάλειψης της υπαίθρου, ήταν μονόδρομος.
Η ερήμωση έφερε νέους θεσμούς, όπως η εθελοντική συνένωση των κοινοτήτων με πολλά κίνητρα που θέσπισε η πολιτεία.
Οι κοινοτάρχες και τα κοινοτικά συμβούλια διαπίστωσαν ότι η μοναχική τους πορεία οδηγούσε σε διοικητικά και αναπτυξιακά αδιέξοδα και άρχισαν να συζητούν για τη συνένωσή τους.
Οι συζητήσεις έφεραν αποτελέσματα, παρά τις αντιρρήσεις του κοινοτικού συμβουλίου της Στράνωμας, το οποίο προσέφυγε στο Συμβούλιο Επικρατείας αλλά η προσφυγή του δεν ευδοκίμησε και έτσι ο Δήμος Πυλήνης με τα χωριά Σίμου(έδρα), Δορβιτσά, Μηλιά, Ποκίστα, Στράνωμα, Φαμίλα επανεμφανίζονται μετά από 120 χρόνια στο διοικητικό προσκήνιο.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Η ονομασία Πυλήνη στη διοικητική διαίρεση της Ναυπακτίας εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στα 1869, οπότε ιδρύθηκε ο ομώνυμος Δήμος.
Η Πυλήνη είναι προϊστορική πόλη και αναφέρεται από τον Όμηρο στον κατάλογο των Αιτωλικών πόλεων, που έλαβαν μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο υπό τον Αιτωλό βασιλιά Θόαντα.
Η Πυλήνη κατά την επικρατέστερη εκδοχή τοποθετείται στη βόρεια πλευρά του Αράκυνθου στο βόρειο άνοιγμα της Κλεισούρας, όπου βρίσκεται ο οικισμός Φραγκουλαίικα. Ίσως η στενή πύλη του φαραγγιού έδωσε στην πόλη το όνομα Πυλήνη (Πύλη).
Πώς όμως μια Αιτωλική πόλη που τοποθετείται στον Αράκυνθο έδωσε το όνομά της σε έναν ορεινό Δήμο των Κραβάρων (Βόρειας Ναυπακτίας);
Ήδη ο Δήμος, που ξεκινούσε από τον χείμαρρο Βελβιτσάνο κοντά στο χάνι Λόη και έφτανε μέχρι την Αράχοβα, ονομάστηκε Δήμος Προσχίου, από ένα νόμισμα που βρέθηκε στο Καστράκι Αχλαδοκάστρου και έφερε την επιγραφή Πρόσχιο.
Το εύρημα αυτό οδήγησε στο σφαλερό συμπέρασμα ότι η αρχαία πόλη Πρόσχιο, που κατά τον αρχαίο γεωγράφο Στράβωνα, ήταν η διάδοχος πόλη της Πυλήνης, βρισκόταν στη Ναυπακτία, στο Καστράκι της Αρτοτίβας και επομένως και η Πυλήνη έπρεπε να βρίσκεται σε Ναυπακτιακό έδαφος. Μάλιστα θεωρήθηκε ότι το Παλιοχώρι της Σίμου μπορούσε να ταυτιστεί με την Πυλήνη. Όμως το Πρόσχιο δεν βρίσκεται στη Ναυπακτία. Το «Κάστρο του Άη Γιώργη» στις Ν.Δ. υπώρειες του Αρακύνθου είναι η θέση του κατά την επικρατέστερη εκδοχή.
Όλα αυτά βεβαίως, ήταν γνωστά στα 1989, όταν δημιουργήθηκε ένας νέος Δήμος, σχεδόν στα ίδια εδάφη του παλιού Δήμου και χρειαζόταν μια ονομασία.
Η παράδοση δικαίως υπερίσχυσε της ιστορικής ακριβολογίας, μια και το όνομα παρά την κατάργηση των Δήμων (1912), είχε εδραιωθεί στη συνείδηση των κατοίκων της περιοχής.
Η γραφή όμως στο νέο Προεδρικό Διάταγμα με δυο λ είναι εσφαλμένη. Πρέπει να γράφεται με ένα λ, αφού έτσι αναφέρεται στην ομηρική Ιλιάδα. Σε αυτό συνηγορεί και η προέλευση της λέξης από την Πύλη.
Επίσης ο κάτοικος της Πυλήνης λέγεται Πυλήνιος και γράφεται με “ι” και όχι με “ει”.
ΔΙΑΙΡΕΣΗ
Ανάμεσα σε γραφικά φαράγγια που σχηματίζουν τα πολύνερα ποτάμια (Εύηνος, Κότσαλος, Πόριαρης) και σε μια συστοιχία κατάφυτων βουνών (Παπαδιά, Μαλαθούνα, Καλπάκι, Μελιός, Κορφές, Αι Λιάς, Κουτρουμάς, Βλασινιάς) είναι σκαρφαλωμένα έντεκα χωριά: Σίμου, Ανθόφυτο, Γάβρος, Δορβιτσά, Ελευθέριανη, Μηλιά, Παλαιόπυργος, Ποκίστα, Στράνωμα, Στύλια, Φαμίλα. Αυτά είναι τα δημοδιαμερίσματα του Δήμου Πυλήνης. Κοντά σε αυτά αναπτύσσονται μικροί συνοικισμοί – αγροοικισμοί, οργανικά μέρη αυτών.