Η παραπληροφόρηση στο Διαδίκτυο είναι δυνατό να συμβεί με την παρουσίαση διάφορων ψευδών ή αναληθών ή τροποποιημένων πληροφοριών σε ιστοσελίδες, με πιθανό σκοπό την παραπλάνησή μας πάνω σε οποιοδήποτε θέμα. Παραπληροφόρηση συμβαίνει και όταν οι πληροφορίες είναι ελλιπείς με αποτέλεσμα να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Παραπληροφόρηση μπορεί να γίνεται και μέσα από σελίδες βιβλίων που επαναλαμβάνουν μια πληροφορία χωρίς διερεύνηση των αρχικών πηγών.
Που μπορεί να συμβεί:
Σε οποιαδήποτε σελίδα του Διαδικτύου που προσφέρει πληροφορίες (έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο),αλλά ακόμα και μέσω βιβλίων.
Αντιμετώπιση
Αξιολογούμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο και ελέγχουμε το συγγραφέα, την προέλευση της σελίδας, τη βιβλιογραφία της πληροφορίας.
Χρησιμοποιούμε πολλαπλές πηγές πληροφοριών και διασταυρώνουμε τις πληροφορίες που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο.
Επισκεπτόμαστε βιβλιοθήκες, όχι απλώς το Διαδίκτυο, και χρησιμοποιούμε ποικιλία πηγών, όπως εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία.
Χρησιμοποιούμε διάφορες μηχανές αναζήτησης και όχι μόνο μία για να βελτιωθεί σημαντικά η ικανότητά μας να βρίσκουμε ποιοτικές πληροφορίες.
Μαθαίνουμε πώς λειτουργεί το Διαδίκτυο και γνωρίζουμε πως ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει μια διαδικτυακή τοποθεσία, χωρίς να τον ελέγχει κανείς. Γι’ αυτό το λόγο απαιτείται να χρησιμοποιούμε πηγές που γενικά θεωρούνται έγκυρες.
Μαθαίνουμε πώς να διακρίνουμε ένα γεγονός από μια άποψη και να αναγνωρίζουμε την προκατάληψη, την προπαγάνδα και τις τοποθεσίες που χρησιμοποιούν ιδεολογικά στερεότυπα.
Χρησιμοποιήστε την τεχνική
WWW: WHO, WHAT, WHEN (ΠΟΙΟΣ-ΤΙ-ΠΟΤΕ)
1. Ποιος;
Μπορείς να εμπιστευθείς την πηγή των πληροφοριών;
Ποιος έχει γράψει τις πληροφορίες;
Ποιο είναι το επίπεδο της εμπειρογνωμοσύνης του συγγραφέα στον τομέα;
Γιατί να γράψουν- ποια είναι τα κίνητρά τους;
Συμβουλή: Αν δεν είστε σίγουροι για το συγγραφέα από την ιστοσελίδα, δοκιμάστε να τον αναζητήσετε στη βιβλιοθήκη ή στο διαδίκτυο για να βρείτε μια λίστα προηγούμενων εκδόσεων του, το βιογραφικό του σημείωμα ή μια ιστοσελίδα για αυτόν.
2. Τι;
Μπορείς να εμπιστευθείς τις πληροφορίες; Η απόφαση απαιτεί κάποια κριτική σκέψη. Υπάρχουν κάποια βασικά κριτήρια που πρέπει να έχετε στο μυαλό όταν αξιολογείτε το περιεχόμενο των πληροφοριών: Σχετικότητα – οι πληροφορίες σας βοηθούν να απαντήσετε τις ερωτήσεις σας; Εγκυρότητα – είναι τα επιχειρήματα ορθολογικά και λογικά, και υποστηρίζονται από αποδεικτικά στοιχεία; Μπορείς να διακρίνεις μεταξύ του γεγονότος από τη γνώμη; Ακρίβεια – είναι τα επιχειρήματα εμπεριστατωμένα και τα υποστηρικτικά αποδεικτικά στοιχεία σχετικά και σωστά; Προκατάληψη – Από ποια προοπτική προέρχεται ο συγγραφέας; Δίνονται και οι δύο πλευρές της ιστορίας; Ή μήπως επιχειρηματολογούν από μια συγκεκριμένη θέση ή με ειδικά κίνητρα τα οποία μπορεί να επηρεάσουν όσα γράφουν; Μήπως θα πρέπει να βρείτε αντεπιχειρήματα που δίνουν μια εναλλακτική άποψη; Αποδεικτικά στοιχεία – τι παραδείγματα δίνονται για να υποστηρίξουν τα επιχειρήματα; Στα στοιχεία αναφέρεται πηγή που μπορείτε να ελέγξετε για επαλήθευση;
3. Πότε;
Η ακρίβεια της πηγής σας μπορεί να επηρεαστεί από την ημερομηνία κατά την οποία δόθηκε στη δημοσιότητα. Γιατί η έρευνα δεν σταματά ποτέ και σήμερα μπορεί να υπάρχουν νέα δεδομένα και αναθεωρήσεις..!
Πηγή: Το κείμενο αποτελεί μετάφραση από: National Council for Curriculum and Assessment Ireland.