Κουρμπάνι,ποιό είναι το έθιμο πανάρχαιων χρόνων που είχε απαγορευτεί από την Εκκλησία!

Σε πολλά χωριά της χώρας μας ιδιαίτερα του Βόρειου ελλαδικού χώρου, συνηθίζονται σε γιορτές διαφόρων αγίων τα λεγόμενα κουρμπάνια, τα οποία αποτελούν μορφή δημοφιλούς θυσιαστικής εκδήλωσης και συνεχίζουν την παράδοση πανάρχαιων, αρχέγονων λατρευτικών δοξασιών και συνηθειών. (Κουρμπάνι – προέρχεται από την τουρκική λέξη kurban, που σημαίνει θύμα – λέγεται το ζώο που θυσιάζεται,
καθώς και η θυσιαστική λειτουργία στο σύνολο της). Σύμφωνα με το εθιμικό τελετουργικό, προσφέρεται στην εκκλησία ως τάμα ή αγοράζεται από την οικεία εκκλησιαστική επιτροπή κάποιο ζώο, του οποίου το κρέας, αφού μαγειρευτεί και ευλογηθεί από τον ιερέα, μοιράζεται στο εκκλησίασμα. Στα Αναστενάρια ειδικότερα, η ζωοθυσία αποτελεί βασικό στοιχείο του όλου τελετουργικού.
Σε πολλά μέρη επιχωριάζουν παραδόσεις για εθελουσία προσέλευση του θύματος στον τόπο της θυσίας, ή για αποστολή από το θεό ενός ζώου για να θυσιαστεί. Κάποτε όμως το ζώο αργεί να έρθει και οι πανηγυριστές το θυσιάζουν αμέσως, όπως είναι κουρασμένο. Από τότε άλλη χρονιά δεν έρχεται ζώο και στη θέση του θυσιάζεται κάποιο άλλο, από αγορά ή τάμα.

Η διανομή του κρέατος, μαζί με άρτο, προσδίδει στο κουρμπάνι χαρακτήρα θρησκευτικού γεύματος, ανάλογου με τις «αγάπες» των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Παράλληλα βέβαια λειτουργεί στο όλο έθιμο και απόηχος αρχαϊκών αντιλήψεων και δοξασιών, που δίνουν στο κρέας εξαίρετες ιδιότητες και δύναμη και υγεία.
Τα κουρμπάνια με την αρχέγονη αιματηρή μορφή τους απαγορεύτηκαν κατά καιρούς από την Εκκλησία, χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα, γιατί αντιπροσωπεύουν χαρακτηριστικό δείγμα λαϊκής λατρευτικής εκδήλωσης, με βαθιές ρίζες και αρχαιότατες θρησκευτικές παραστάσεις. Αντίθετα, το κουρμπάνι με μορφή κοινής εστιάσεως έχει γίνει ευρύτερα αποδεκτό και από την Εκκλησία, η οποία και ευλογεί, όπως είδη σημειώθηκε, το κρέας με ειδική ευχή: «Επίσκεψαι, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, τα εδέσματα των κρεών και αγιάσον αυτά…». Σε ορισμένες περιπτώσεις τα ζώα ευλογούνται πριν από τη θυσία. Οι ιερείς, άλλωστε, δεν παύουν να αποτελούν μέλη της κοινότητας που θυσιάζει, με τις ίδιες κατά βάση λαϊκές θρησκευτικές αντιλήψεις.
Το έθιμο διατηρήθηκε για αιώνες και έφτασε μέχρι την εποχή μας ως μέσον εξασφάλισης των αγαθών και της ίδιας της ζωής. Δεν πρέπει εξάλλου να παραβλέπεται και ο ψυχαγωγικός – συμποσιακός χαρακτήρας των κουρμπανιών, κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τους λιτοδίαιτους και στερημένους από τέτοιες ευκαιρίες χωρικούς παλαιότερα.