Η Χρυσοβίτσα Ξηρομέρου βρίσκεται νοτιοδυτικά από τη λίμνη Οζερός, επάνω στην επαρχιακή οδό Μαχαιρά – Προδρόμου. Το χωριό απέχει 16 χλμ. ΒΑ. από τον Αστακό, 33 χλμ. ΒΔ. από το Αιτωλικό και 36,5 χλμ. Δ. από το Αγρίνιο.
Είναι αμφιθεατρικά κτισμένο στις ανατολικές πλαγιές του υψώματος Αλογοβούνι. Οι κάτοικοί του ασχολούνται με τη καλλιέργεια σιτηρών, τριφυλλιού, καλαμποκιού και φακής καθώς και με την κτηνοτροφία. Ιστορία Οι πρώτες γραπτές αναφορές για κατοίκηση της Χρυσοβίτσας ξεκινούν το 1521, την περίοδο της τουρκοκρατίας, όταν κατοικείτο από 89 οικογένειες. Το 1802 ο Γάλλος περιηγητής Φρανσουά Πουκεβίλ αναφέρει να κατοικείται από 7 οικογένειες. Στα ανατολικά του χωριού, στη τοποθεσία “Κάστρο” ή “Ψηλορράχη”, έχουν βρεθεί τα ερείπια αρχαίας πόλης που ταυτίζεται με τα αρχαία Κόροντα. Αρχαία Κόροντα Σχετικά με την Αρχαία Κόροντα έχουν βρεθεί δύο επιγραφές που χρονολογούνται το 216 και 207 π.Χ. αντίστοιχα. Η πρώτη αναφέρεται για τον τρόπο λειτουργίας και τα προβλήματα του ιερού του Απόλλωνα στο Άκτιο, το οποίο ήταν το θρησκευτικό κέντρο των Ακαρνάνων, ενώ η δεύτερη σε αντιπροσωπεία των Μαγνήτων, που πήγε στην Ακαρνανία με σκοπό να καλέσει τους Ακαρνάνες να συμμετάσχουν σε εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν της θεάς Άρτεμις και να κηρύξουν ανακωχή των πολεμικών επιχειρήσεων. Διοικητικά Ως κοινότητα συστάθηκε για πρώτη φορά το 1912 με το ΦΕΚ 261Α – 31/08/1912 με απόσπαση του οικισμού Χρυσοβίτσα από το δήμο Αστακού και ο οποίος ορίστηκε ως έδρα της κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης, αποτελεί τη τοπική κοινότητα Χρυσοβίτσης που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αστακού του Δήμου Ξηρομέρου και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 287 κατοίκους. Επίλογος Η πολιτιστική αυτή προσπάθεια φωτογράφισης με Drone του χωριού Xρυσοβίτσα, του Δήμου Ξηρομέρου, έγινε εκ μέρους μου σε συνεργασία με τον ιστορικό Σύνδεσμο Χρυσοβιτσάνων Ξηρομέρου ‘’Τα Κόροντα’’. Ο συγκεκριμένος Σύλλογος σε μία εποχή που το πολιτιστικό γίγνεσθαι, κατά κοινή ομολογία, βρίσκεται σε καθοδική πορεία και διέρχεται περίοδο κρίσης, εξακολουθεί να αντιστέκεται και να δηλώνει παρών. Οι γερές βάσεις που τέθηκαν από μία ομάδα Χρυσοβιτσάνων, κατοίκων Αθηνών, το 1976, δεν άφησαν περιθώρια για παλινδρομήσεις και μοιραία λάθη. Η 42ετής πορεία του Συλλόγου μας, ήταν πράγματι ανοδική και ανταποκρίθηκε με επάρκεια στις προσδοκίες όλων μας. Η πορεία αυτή χαράχτηκε με πολύ κόπο, συνεχή εργασία, ακούραστη και ανοδική προσπάθεια. Κάθε χρόνος ήταν ένα βήμα στην πρόοδο. Με την σημερινή προσπάθεια, εγώ προσωπικά, όπως και ο Σύνδεσμος Χρυσοβιτσάνων Ξηρομέρου ‘’Τα Κόροντα’’ , σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 8 του καταστατικού του, βοηθάμε στην προβολή και προαγωγή της ιδιαίτερης πατρίδας μας, της Χρυσοβίτσας Ξηρομέρου. Ανάλογες προσπάθειες μπορούν να προωθήσουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι του νομού μας για τα χωριά τους. Σε αυτή την προσπάθεια θα με βρείτε όλοι σας συμπαραστάτη αφού θα μπορέσω να βοηθήσω να επιτευχθεί ένας τέτοιος υψηλός σκοπός.
Β. Δ. Κίσσας
