Oι εντυπωσιακές φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο στην εξερεύνηση του σύμπαντος, αλλά οι αστρονόμοι δηλώνουν ότι τις σημαντικές ανακαλύψεις που μπορεί να κάνει δεν τις έχει φανταστεί ανθρώπινος νους.
Μακρινοί γαλαξίες που έχουν συγκρουστεί, γιγάντιοι εξωπλανήτες που σχηματίστηκαν από αέρια, αλλά και συστήματα αστέρων που πεθαίνουν αποτελούν τα πρώτα διαστημικά σώματα που εντόπισε το James Webb, η κατασκευή του οποίου κόστισε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια.
Το τηλεσκόπιο είναι εκατό φορές πιο ευαίσθητο από τον προκάτοχό του, το Διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, που εκτοξεύτηκε πριν από τριάντα χρόνια και ακόμα λειτουργεί.
“Κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι μπορεί ακόμη να στείλει το JWST. Αλλά, είμαι σίγουρος ότι θα έχουμε πολλές εκπλήξεις”, δήλωσε ο Ρενέ Ντουγιόν, σημαντικός ερευνητής για ένα από τα συνδυαστικά όργανα του τηλεσκοπίου, της συσκευής λήψης υπέρυθρων φωτογραφιών (Near-Infrared Imager), αλλά και του φασματογράφου (Slitless Spectrograph) στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA που βρίσκεται στο Μέριλαντ, όπου και έγινε η παρουσίαση των πρώτων έγχρωμων φωτογραφιών του τηλεσκοπίου.
Με το τηλεσκόπιο James Webb να έχει τεθεί σε λειτουργία επτά μήνες μετά από την εκτόξευσή του τον Δεκέμβριο, οι αστρονόμοι προετοιμάζονται για “κάτι που βρίσκεται εκεί έξω, το οποίο ποτέ δεν είχαμε υποθέσει ότι θα ήταν εκεί”, δήλωσε ο Τζον Μάθερ, αστροφυσικός της NASA που έχει τιμηθεί με το Βραβείο Νόμπελ, με την έρευνά του στη δεκαετία του ‘90 να έχει βοηθήσει στην εδραίωση της θεωρίας της “Μεγάλης Έκρηξης” για τη δημιουργία του σύμπαντος.
Από τη μεριά της η Δρ. Ανεζίνα Σολωμονίδου, Πλανητική Γεωλόγος στο Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος, συνεργάτιδα της NASA και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος μίλησε στο Naftemporiki.gr για αυτή την νέα εποχή αλλά και για το τι μπορούμε να περιμένουμε από εδώ και πέρα από τη λειτουργία του James Webb.
«Είναι γνωστό πλέον πως η ανθρώπινη εξέλιξη προχωρά παράλληλα με την εξερεύνηση του Διαστήματος. Αυτό συμβαίνει γιατί από την έμφυτη ανθρώπινη περιέργεια και την ανάγκη χαρτογράφησης των κοσμικών μας ριζών προκύπτουν νέες αποστολές και νέα εργαλεία, τα οποία μας προσφέρουν καινούρια ή συμπληρωματική γνώση ή και επαναπροσδιορίζουν πλήρως αυτά που νομίζαμε ότι γνωρίζουμε. Αυτή είναι η άλλωστε και η μαγεία της επιστήμης και της εξερεύνησης», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Και πρόσθεσε: «Κάπως έτσι λοιπόν το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb (JWST) με τον τεράστιο καθρέφτη του και τα μεγάλης ακρίβειας όργανα του κατάφερε να καταγράψει τις πιο λεπτομερείς μετρήσεις αστρικού φωτός που έχουν γίνει μέχρι και σήμερα και να απεικονίσει με μοναδική ευκρίνεια ένα μέρος του Σύμπαντος. Οι παρατηρήσεις και οι μετρήσεις από το Webb γίνονται στο υπέρυθρο μήκος του φάσματος, κάτι που προσφέρει πολυδιάστατες πληροφορίες στην εξερεύνηση. Πέρα από τις πραγματικά εξωπραγματικές φωτογραφίες που λαμβάνουμε, παίρνουμε δεδομένα σχετικά με τη χημεία των διαφόρων ουράνιων σωμάτων, τη δομή των γαλαξιών, καταφέρνουμε να τρυπώσουμε μέσα στα ηλιακά συστήματα και να δούμε τα πλανητικά τους συστήματα και κατά πόσο μοιάζουν με το δικό μας, ακόμα και αναγνωρίσουμε πιθανές ενδείξεις για την ύπαρξη ζωής πέρα από τον δικό μας πλανήτη».
Σε ερώτηση σχετικά με το τι θα επέλεγε να δει αν είχε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε το James Webb, απάντησε ότι «προσωπικά και μέσα από το δικό μου ερευνητικό πεδίο ενδιαφέροντος, αν ποτέ έχω τη δυνατότητα να δανειστώ λίγο χρόνο από το Webb θα το στρέψω πίσω προς τη δική μας γειτονιά και το σώμα που μοιάζει περισσότερο με τη Γη στο ηλιακό μας σύστημα που δεν είναι άλλο από τον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Για τον Τιτάνα πέρα από την πληθώρα πληροφοριών που λάβαμε από τα 13 χρόνια παρατήρησης της αποστολής Cassini-Huygens, έχουμε διαχρονικές παρατηρήσεις από γήινα τηλεσκόπια διαφορετικών διακριτικών ικανοτήτων και φασμάτων και εάν σε αυτές προσθέσουμε παρατηρήσεις από το υπερσύγχρονο Webb τότε θα αγγίξουμε εξαιρετικά επίπεδα συνδυαστικής πληροφορίας».
Τέλος υπογράμμισε ότι «έτσι, μπορούμε να μάθουμε πολλά για τις ήδη πολύ ενδιαφέρουσες και σε επίπεδο αστροβιολογίας και πιθανότητας ύπαρξης της ζωής λίμνες υδρογονανθράκων του Τιτάνα ή και να επιβεβαιώσουμε την ύπαρξη μεγάλων κρυοηφαιστείων στην επιφάνεια. To Webb λοιπόν από την συγκριτικά πολύ μικρή γειτονιά του Τιτάνα έως τα μεγάλα αντικείμενα του σύμπαντος, όπως είναι οι γαλαξίες και τα νεφελώματα, θα μας προσφέρει σιγά σιγά ένα ταξίδι στη βιογραφία του σύμπαντος από τα αρχικά χρόνια της δημιουργίας του μέχρι σήμερα».
Τι είδε το James Webb που δεν είχε δει ποτέ ξανά η ανθρωπότητα
Υπενθυμίζεται, ότι την Δευτέρα παρουσιάστηκε μια πρώτη φωτογραφία που τραβήχτηκε από το τηλεσκόπιο, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να μιλάει για «ιστορική στιγμή». Η εικόνα αυτή δείχνει τους γαλαξίες που σχηματίστηκαν λίγο μετά το Μπιγκ Μπανγκ, πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια.
Μια από τις βασικές αποστολές του James Webb, του ισχυρότερου διαστημικού τηλεσκοπίου που έχει κατασκευαστεί ποτέ, είναι η εξερεύνηση των αρχών του σύμπαντος. Αυτή η πρώτη «επίδειξη» είχε ως στόχο να δείξει τις δυνατότητές του στον τομέα αυτόν. Ήταν όμως μόνο ένας από τους πέντε στόχους της NASA, που κρατήθηκαν μυστικοί για να αποκαλυφθούν σήμερα.
Μεταξύ αυτών: οι φωτογραφίες δύο νεφελωμάτων, φωτογενών και γιγαντιαίων νεφών από αέρια και σκόνη. Το νεφέλωμα της Τροπίδος, που απέχει περίπου 7.600 έτη φωτός από τη Γη, δείχνει τον σχηματισμό των αστέρων. Περιέχει πολλά, γιγαντιαία άστρα, το μέγεθος των οποίων ξεπερνά κατά πολλές φορές εκείνο του Ήλιου.
Το Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα από την άλλη είναι ένα «πλανητικό» νεφέλωμα (αν και δεν έχει καμία σχέση με πλανήτες): πρόκειται για ένα πελώριο νέφος αερίων που περιβάλλουν ένα άστρο που πεθαίνει.